İzmir Havalimanı başta olmak üzere birçok kurum ve yere adı verilen ve İzmirli bir babanın çocuğu olarak dünyaya gelen Adnan Menderes kimdir? Adnan Menderes ne zaman doğdu? Nasıl hayatını kaybetti?
Ali Adnan Ertekin Menderes, 1899 yılında Aydın’da dünyaya geldi. Babası İzmirli Katipzade İbrahim Ethem Bey, annesi ise Aydınlı Hacı Alipaşazadeler'den Tevfika Hanım’dı. Menderes, küçük yaşta babasını kaybetti. Dedesinden kalan Çakırbeyli Çiftliği, onun çocuk yaşta sorumlulukla tanışmasına neden oldu.
Eğitim hayatına İzmir İttihat ve Terakki Mektebi’nde başlayan Menderes, ardından İzmir Amerikan Koleji’ne devam etti. Genç yaşlarda siyasete ilgi duyan Menderes’in yolu kısa bir süreliğine Serbest Cumhuriyet Fırkası ile kesişti. Parti kapatılınca Cumhuriyet Halk Partisi’ne katıldı ve 1931 seçimlerinde Aydın milletvekili olarak Meclis’e girdi.
HEM HUKUKÇU HEM SİYASETÇİYDİ
Ankara Hukuk Fakültesi’nden 1935 yılında mezun olan Adnan Menderes, bir yandan siyasi kariyerini sürdürürken bir yandan hukuk alanındaki bilgisini derinleştirdi. Kurtuluş Savaşı’na aktif katılımı olmasa da, ülkeye olan katkılarından dolayı İstiklal Madalyası ile onurlandırıldı.
1929’da İzmir’in köklü ailelerinden Evliyazade Fatma Berin Hanım’la evlenen Menderes’in bu evlilikten Yüksel, Mutlu ve Aydın adlarında üç oğlu oldu.
SİYASİ DURUŞUYLA DİKKAT ÇEKTİ
1945 yılına kadar TBMM’de çeşitli komisyonlarda görev alan Menderes, Toprak Kanunu tasarısına karşı çıkınca parti içindeki gerginlik arttı. Eleştirileri nedeniyle partiden ihraç edildi. Bu sürecin ardından Demokrat Parti’nin kurucuları arasında yer aldı ve Türkiye siyasetinde yeni bir dönem başlattı.
BAŞBAKANLIK DÖNEMİ VE İZLERİ
Adnan Menderes, 1950 yılında yapılan genel seçimlerle birlikte Türkiye Cumhuriyeti’nin başbakanı oldu. Bu görevini 1960 yılına kadar sürdürdü. On yıllık iktidarında ekonomi, tarım ve altyapı alanlarında önemli adımlar attı. Ancak zamanla artan muhalefet, toplumsal baskılar ve siyasi gerilimler onu zorlu bir sürecin içine sürükledi.
ADNAN MENDERES NASIL ÖLDÜ?
27 Mayıs 1960’ta gerçekleşen askeri darbe, Adnan Menderes’in siyasi hayatını sona erdirdi. Yassıada’da yapılan yargılama sürecinin sonunda, 17 Eylül 1961 tarihinde idam cezası infaz edildi. Bu acı olay, Türk siyasi tarihinde silinmeyecek bir iz bıraktı ve Menderes'in ismi yıllar boyunca hafızalarda yerini korudu.
ADI İZMİR HAVALİMANI'NA VERİLDİ
Bugün İzmir'deki ana havalimanı Adnan Menderes Havalimanı adını taşıyor. Bu sembolik karar, onun hatırasını yaşatma amacı taşıyor. Adı sokaklarda, caddelerde, eğitim kurumlarında ve birçok kamu binasında yaşatılıyor.