1979’daki İran Devrimi’nden bu yana sürgünde olan Rıza Pehlevi, şimdi ülkesinin siyasi geleceğinde söz hakkı arıyor. 64 yaşındaki Prens, demokratik reformlar için ekip kurduğunu ve geçiş hükümeti vizyonunu açıkladı.
BABASININ DÜŞÜŞÜ VE SÜRGÜN YILLARI
İran’ın son Şahı Muhammed Rıza Pehlevi’nin tek erkek varisi olarak yetiştirilen Rıza Pehlevi, 1979’da devrimle tahtı kaybettiğinde ABD'de pilotluk eğitimi alıyordu . Devrim sonrası sürgüne gitmek zorunda kalan Pehlevi ve ailesi, Mısır’da Şah’ın ölümüyle birlikte yeni hayatlarına yön verdiler.
TRAJEDİLERİ ATLATAN AİLE
Sürgündeki yaşam, Pehlevi ailesine acılar getirdi. Küçük kardeşleri intiharla yaşamına son verirken, Rıza Han, İran monarşisinin sembolü haline geldi . 2023’te İsrail’e yaptığı ziyaret tepki toplasa da o, siyasi duruşunu sürdürdü.
PARİS’TE GÜNDEM: GEÇİŞ HÜKÜMETİ PLANINI AÇIKLADI
13 Haziran’da İsrail’in İranlı komutanlara yönelik saldırıları sonrası Paris’e giden Pehlevi, 23 Haziran’da düzenlediği basın toplantısında “İran İslam Cumhuriyeti çökerse geçiş hükümetine liderlik etmeye hazırım” dedi . Ayrıca 100 günlük yol haritasını da kamuoyuyla paylaştı .
ROLÜ VE HEDEFLERİ
Pehlevi, kendisini yerine oturmayı bekleyen bir hükümdar olarak değil; demokratik süreci yönlendirecek bir reformist lider olarak tanımlıyor. “İçeriden değişim şart” mesajı veren Prens, seçim ve hukuk devleti vurgusunu ön plana çıkarıyor .
SÖYLEMLERİN DESTEKÇİSİ VE ELEŞTİRİCİSİ
Pehlervi, İsrail saldırılarına olan yaklaşımı konusunda, “Rejime karşı her şey memnuniyetle karşılanacaktır” şeklinde açıklamalar yaparak tepki çekti . Destekçileri, onu barışçı lider ve halk dostu olarak tanımlarken; karşıtları dış destekli olması nedeniyle eleştiriyor .
GELECEĞE BAKIŞ
Bugün Washington yakınlarında yaşayan Pehlevi, sık sık eşi Yasmine ile birlikte sokakta dolaşıyor; sade hayatı temsil ediyor. Ancak siyasi söylemleri ve aktif muhalefet pozisyonuyla “sürgündeki lider” imajını pekiştiriyor. Şimdi merak edilen soru şu: 46 yıldır uzakta olduğu İran’da demokratik reformu gerçekleştirebilecek mi?
Taraftarları Pehlevi'yi barışçıl değişime uzun süredir bağlı kalan tek tanınır muhalif isim olarak görüyor.
Karşıtları ise yabancıların desteğine çok bağımlı olduğunu söylüyor ve onlarca yıldır süren siyasi kargaşadan yorgun düşen ülke içindeki İranlıların sürgündeki herhangi bir lidere güvenip güvenemeyeceklerini sorguluyor.
Rıza Pehlevi, ABD ziyaretinde, dönemin başkanı Richard Nixon ve babası Rıza Şah ile yan yana ayakta duruyor
Fotoğraf altı yazısı,Rıza Pehlevi (en sağda) babasının ABD ziyaretinde, eski ABD Başkanı Richard Nixon ile birlikteyken.
İran hükümeti Pehlevi'yi bir tehdit olarak gösterirken özgür bir siyasi alan ve güvenilir kamuoyu yoklamaları olmadan aldığı gerçek desteği ölçmek imkansız.
Bazı İranlılar hâlâ hanedana büyük bağlılık duyuyor, bazıları da seçimlerin ne kadar demokratik bir ortamda geçtiği tartışmalı olsa da, seçilmemiş bir lideri diğeriyle değişmekten korkuyor.
Pehlevi'nin babası Kahire'ye gömüldü. Monarşi yanlıları İran'a bir gün sembolik bir geri dönüş bekliyor.
Sürgündeki Veliaht Prens'in bir gün bunun gerçekleştiğini görüp göremeyeceği, hâlâ geçmişiyle mücadele eden İran'daki çok sayıda yanıtlanmamış sorudan biri.