Sosyal yardımın siyasallaşması

Muhalefet, beyaz eşya dağıtımını AKP’nin yerel seçim yatırımı olarak görüyor. Yardımın zamanlaması ve yeri eleştiriliyor.

Beyaz eşya dağıtımının yerel seçimler öncesinde yapılması ve CHP İstanbul Belediye Başkan adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nun memleketi olan Tunceli’nin Nazimiye ilçesinde başlatılması, AKP’nin propagandası olarak değerlendirildi.

Bu, AKP’ye yöneltilen ilk eleştiri değil. Valiliklerin, kaymakamlıkların, belediyelerin ve bazı vakıfların vatandaşlara kömür ve yiyecek paketi dağıtmaları da eleştirilmiş; AKP, kömürle, makarnayla oy topluyor diye suçlanmıştı.

Yasal dayanak

Tunceli Valisi Mustafa Yaman, beyaz eşya dağıtımını 1986 tarihli, 3293 sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Yasası’na dayanarak yapıyor. Bu yardımlar, söz konusu yasa uyarınca il ve ilçelerde kurulan ve başkanlıklarını vali ve kaymakamların yaptığı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları eliyle yürütülüyor.

Tunceli Valiliği’nin, bu fondan beyaz eşya yardımı yapması yasaya uygun. Kimlere nasıl yardım yapılacağı, söz konusu yasa çerçevesinde bu vakıflar tarafından belirleniyor.

Siyaset alanı

Sorun, ihtiyacı olan vatandaşlara bu amaçla oluşturulmuş fondan yardım yapılması değil. Bu, sosyal devlet ilkesinin yüklediği bir görev. Sorun, bu yardımların siyaset alanı haline getirilmesi ve propaganda aracı olarak kullanılması. Bu nedenle tartışmanın “neden yardım yapılıyor?” diye değil, bu yardımlar “neden devletin değil de partinin yardımı gibi sunuluyor ve siyasi olarak istismar ediliyor?” biçiminde yürütülmesi lazım.

Vali ve kaymakamların da yardımı “devlet yardımı” olarak sunmaları ve yardım edilen vatandaşları teşhir ve rencide etmeden yürütülmesini sağlamaları görevleri.

Gemici’nin itirazı

Yardım uygulaması yeni değil. Geçmiş hükümetler döneminde de söz konusu fondan çok değişik yardımlar yapıldı. Bu fonu ilk kez rahmetli Turgut Özal’ın oluşturduğunu anımsatmak gerekli.

Bakanlık yaptığı dönemde söz konusu fonu 5 yıl boyunca yöneten eski Devlet Bakanı Hasan Gemici de yardımların siyaset alanına çevrilmesine itiraz ediyor.

Gemici, dün Milliyet’i ziyaret ederek bu konudaki eleştirilerini aktardı. Ecevit’in yardımların sessiz ve gizli yapılması konusundaki talimatını anımsattıktan sonra şu değerlendirmeyi yaptı:

“Tunceli Valiliği 3 bin 300 aileye beyaz eşya yardımı yapmayı kararlaştırmış. Bu yasaya aykırı değil. Ancak valiliğin, elindeki bu kaynağı rasyonel kullanması görevidir. Önce temel ihtiyaçlardan başlaması gerekir. Ayrıca bu kadar yüklü bir alımı da yine ihale yoluyla, az kaynakla en fazla eşyayı alabileceği şekilde uygulaması gerekirdi. Sadece bir veya iki firmadan alınması doğru değil.”

Kömür ve gıda yardımı

Gemici, 5 yıl süreyle yönettiği bu yardımlarla ilgili olarak öncelikle “sessizlik ve gizlilik” ilkesine riayet ettiklerini belirttikten sonra şu bilgiyi verdi:

“Kömür ve gıda yardımı AKP’nin icadı değildir. Bu, devlet yardımıdır ama AKP bunu parti yardımı olarak sunuyor ve oya dönüştürmeye çalışıyor. Biz de 2000 ve 2001 yıllarında, kriz döneminde, 400 bin aileye kömür, 600 bin aileye gıda, 1 milyon 100 bin çocuğa kırtasiye ve giyecek, tüm ilkokul çocuklarına süt yardımı yaptık. Ancak rahmetli Başbakanımız Ecevit bu konularda çok hassastı. Biz de bu hassasiyetle hareket ettik. Bunları propaganda malzemesi yapmadık. Yardım yapılan insanlarımızı teşhir edip rencide etmedik.”

FİKRET BİLA
MİLLİYET