Kahramanmaraş, Akdeniz Bölgesi'nde yer alan ve köklü bir tarihe sahip bir şehirdir. Bölgenin geçmişi Paleolitik Çağ'a kadar uzanmakta ve her dönemden önemli kalıntılar barındırmaktadır. Bu yazıda, Kahramanmaraş'ın tarihsel serüvenini kronolojik bir sırayla inceleyeceğiz.
Tarih Öncesi Dönemler: Arkeolojik çalışmalar, Kahramanmaraş'ta 14-16 bin yıl öncesine ait yerleşim izlerini ortaya koymaktadır. Paleolitik Çağ'dan itibaren bölgede insan varlığının izlerini görmek mümkündür.
Hitit Dönemi: M.Ö. 2000-1200 yılları arasında Anadolu'da hüküm süren Hititlerin önemli bir merkezi olan Gurgum Krallığı, Kahramanmaraş'ta yer almıştır. Bu dönemden kalma birçok arkeolojik eser günümüzde hala görülebilmektedir.
Asur Dönemi: M.Ö. 762-612 yılları arasında Asurlular tarafından yönetilen Kahramanmaraş, ticaret yollarının kesiştiği bir merkez olarak öne çıkmıştır. Asur krallarının anıtları ve kabartmaları bu dönemden kalma önemli eserler arasındadır.
Pers Dönemi: M.Ö. 330 yılında Persler bölgeyi ele geçirmiş ve Kahramanmaraş, Pers egemenliğinde kalmıştır. Bu dönemden kalma önemli bir eser bulunmamaktadır.
Büyük İskender Dönemi: M.Ö. 4. yüzyılda Büyük İskender'in Persleri yenmesiyle Kahramanmaraş, Makedonya İmparatorluğu'nun bir parçası haline gelmiştir. Bu dönemden kalma bazı heykeller ve mozaikler günümüzde hala korunmaktadır.
Roma ve Bizans Dönemi: M.S. 64 yılında Roma İmparatorluğu'nun hakimiyetine giren Kahramanmaraş, Roma ve Bizans dönemlerinde de önemli bir şehir olarak varlığını sürdürmüştür. Bu dönemden kalma kiliseler, hamamlar ve su kemerleri şehrin tarihi dokusunu zenginleştirmektedir.
İslam Dönemi: 637 yılında Halid Bin Velid komutasındaki İslam ordusu tarafından fethedilen Kahramanmaraş, Bizans ve İslam medeniyetleri arasında sürekli bir mücadele alanı olmuştur. Bu dönemden kalma camiler ve medreseler şehrin tarihi mirasının önemli bir parçasını oluşturmaktadır.
Selçuklu Dönemi: 1086 yılında Elbistan merkezli olarak kurulan Dulkadiroğulları Beyliği, kısa sürede Anadolu'nun en güçlü beyliklerinden biri haline gelmiş ve Kahramanmaraş'ın da önemli bir merkezi olmuştur. Bu dönemden kalma birçok kale, köprü ve türbe günümüzde hala ayaktadır.
Osmanlı Dönemi: 1515 yılında Osmanlı İmparatorluğu tarafından fethedilen Kahramanmaraş, önemli bir yönetim merkezi haline gelmiştir. Bu dönemden kalma birçok cami, han, hamam ve bedesten şehrin tarihi dokusuna katkıda bulunmaktadır.
Kahramanmaraş'ın Değişen İsimleri:
- Markas veya Markasi: Hitit ve Asur dönemlerinde kullanılan isim.
- Germenicia: Roma İmparatorluğu döneminde kullanılan isim.
- Marasion: Bizans döneminde kullanılan isim.
- Maraş: Osmanlı döneminde ve 20. yüzyılın başlarına kadar kullanılan isim.
- Kahramanmaraş: Kurtuluş Savaşı'nda gösterilen kahramanca direnişten sonra 1925 yılında verilen unvan.
Sonuç:
Kahramanmaraş, tarihi boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış ve her birinden izler taşıyan bir şehirdir. Bu zengin tarihi ve kültürel mirasa sahip Kahramanmaraş, Türkiye'nin en önemli şehirlerinden biri olmaya devam etmektedir.
