6 Şubat 2023 depremleri, Kahramanmaraş'ta yalnızca fiziksel bir yıkım bırakmadı; şehrin demografik yapısını da kökten değiştirdi. İLKE Vakfı Toplumsal Düşünce ve Araştırmalar Merkezi (TODAM) tarafından yayımlanan "Toplumun Görünümü 2024" raporu, bu dramatik değişimi gözler önüne seriyor. Rapora göre, Kahramanmaraş'ın net göç hızı, deprem öncesi döneme kıyasla neredeyse altı kat arttı.
SARSICI VERİLER: DEPREM ÖNCESİ DENGE ALT ÜST OLDU
TODAM'ın derinlemesine raporu, Türkiye'deki iç göç dinamiklerini ve özellikle 6 Şubat depremlerinin afet bölgelerindeki illerin göç hızları ile demografik özelliklerine etkisini inceliyor. Depremlerden önce Kahramanmaraş ve çevresindeki illerin net göç hızları genellikle sıfıra yakın, pozitif ya da negatif küçük değerlerdeydi. Ancak 2023'teki büyük felaket, bu hassas dengeyi tamamen bozdu.
KAHRAMANMARAŞ'IN NÜFUS KAYBI VE GÖÇÜN BOYUTU
Sayısal olarak en büyük göçü Hatay yaşarken, nüfusa oranla bakıldığında Kahramanmaraş ve Adıyaman nüfuslarının yaklaşık %4'ünü, Malatya ise yaklaşık %9'unu 2023 yılı içinde kaybetti. Bu dört ilde göç edenlerin yaklaşık %90'ı, afet nedeniyle yer değiştirdiğini belirtti. Kahramanmaraş'ın Elbistan ilçesinde de benzer bir durum gözlemleniyor; 2023'te yaşanan nüfus kaybı, aradan geçen iki yıla rağmen henüz eski seviyesine dönemedi.
Son beş yılın istatistikleri, Kahramanmaraş'ın 2019'daki -7,8 olan net göç hızının 2023'te yaklaşık altı kat artarak -44,3'e yükseldiğini ortaya koyuyor. Bu çarpıcı veri, 50 binden fazla kişinin Kahramanmaraş'tan ayrıldığını açıkça gösteriyor.
BÖLGESEL DEMOGRAFİK DEĞİŞİM VE GÖÇÜN YENİ MERKEZLERİ
İllerin aldığı ve verdiği göç verilerinden hesaplanan net göç değerlerine göre, 2023 yılında net göçü en düşük iller arasında İstanbul, Hatay, Malatya, Kahramanmaraş ve Adıyaman yer aldı. 2023 yılında deprem bölgesindeki dokuz ilden toplam 651 bin 151 kişi göç ederken, bu bölgeye ait toplam net göç yaklaşık -290 bin kişi olarak kaydedildi.
Afet sonrası göçün yalnızca deprem bölgesi dışına değil, Türkiye'nin iç bölgelerine de yayıldığı görüldü. Mersin, Antalya, Ankara, Kayseri ve Konya, aldıkları göçün %20'sinden fazlasını doğrudan deprem kaynaklı göçten elde etti.
