Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) içindeki kurultay sürecini hedef alan hukuki mücadelenin tansiyonu, 30 Haziran 2025'te görülecek dava öncesinde zirveye ulaştı.
CHP'DE LİDERLİK ÇEKİŞMESİ: "MUTLAK BUTLAN" KARARI DÖNÜŞÜ TETİKLER Mİ?
Eski Genel Başkan Kemal Kılıçdaroğlu, yargıdan "mutlak butlan" kararı çıkması halinde CHP Genel Başkanlığı'na geri döneceğini kesin bir dille açıkladı. Kılıçdaroğlu, "Mahkeme kararını tanımıyorum demenin hukuki bir karşılığı yok" sözleriyle, olası bir yargı sonucuna yönelik net tavrını ortaya koydu. Bu açıklama, partideki liderlik tartışmasını yeni bir boyuta taşıdı.
Mevcut Genel Başkan Özgür Özel ise Kılıçdaroğlu'nun bu çıkışına sert bir yanıt verdi. Özel, "Görevi kabul etmek tarihi bir hata olur" ifadelerini kullanarak, olası bir genel başkanlık değişimine karşı duruşunu netleştirdi. Bu karşılıklı açıklamalar, kamuoyunda hem hukuki hem de siyasi geniş yankı uyandırdı.
HUKUKİ BİR KAVRAM: "MUTLAK BUTLAN" NE ANLAMA GELİYOR?
"Mutlak butlan", hukuki bir işlemin başlangıcından itibaren geçersiz sayılması durumunu ifade eder. Hukuk sistemi, bu tür işlemleri hiç gerçekleşmemiş kabul eder ve hiçbir hukuki sonuç doğurmaz.
Mutlak butlan durumuna yol açan başlıca sebepler şunlardır:
Kamu düzenine aykırılık: Toplumun temel değerlerine ve düzenine ters düşen durumlar.
Genel ahlaka aykırılık: Ahlaki normlara uymayan fiiller.
Sözleşme konusunun imkansızlığı: Sözleşmenin konusunun fiilen veya hukuken mümkün olmaması.
Hukuki ehliyetin olmaması: İşlemi yapan kişinin yasalara göre yeterli ehliyete sahip olmaması.
Emredici kanun hükümlerine aykırılık: Yasalarda açıkça yasaklanmış hükümlere aykırı davranılması.
Zorunlu şekil şartlarına uyulmaması: Kanunen belirli bir şekilde yapılması gereken işlemlerin bu şekle uygun yapılmaması.
Hukuka aykırı amaç veya konu: İşlemin amacının veya konusunun yasa dışı olması.
Bu gibi durumlarda mahkeme, tarafların talebi olmasa dahi geçersizliği kendiliğinden değerlendirme yetkisine sahiptir.
"MUTLAK BUTLAN" İLE "NİSBİ BUTLAN" ARASINDAKİ FARK
"Nisbi butlan" ise, yalnızca ilgili tarafların başvurusu üzerine geçersizlik doğuran bir durumdur. Genellikle iradeyi sakatlayan durumlar, yani hata, hile veya tehdit altında yapılan işlemler nisbi butlan kapsamına girer. Bu durumda, hukuki işlem ancak taraflardan birinin talebiyle geçersiz hale gelir. Mutlak butlan ise, işlemin kendiliğinden geçersiz sayılması ve herkes tarafından ileri sürülebilmesi açısından nisbi butlandan ayrılır.
CHP DAVASINDA MAHKEME KARARI NE GİBİ SONUÇLAR DOĞURACAK?
30 Haziran'daki dava sonucunda mahkeme, kurultay sürecinde açıkça hukuka aykırılık tespit eder ve bunu kamu düzenine aykırı sayarsa, "mutlak butlan" kararı verebilir. Bu karar, mevcut kurultayın geçersiz sayılmasına ve dolayısıyla parti yönetiminin düşmesi gibi radikal sonuçlara yol açabilir.
KILIÇDAROĞLU'NDAN NET DURUŞ: "KARAR ÇIKARSA DÖNERİM"
Eski CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu'nun "Mahkeme kararıyla mutlak butlan çıkarsa geri dönerim" açıklaması, davanın sonucu kadar partinin iç dinamiklerini de etkileyecek nitelik taşıyor. Bu açıklamanın ardından tüm gözler, 30 Haziran'da alınacak mahkeme kararına çevrildi.
ÖZGÜR ÖZEL'DEN KESKİN YANIT: "TARİHİ HATA OLUR"
Mevcut Genel Başkan Özgür Özel, Kılıçdaroğlu'nun açıklamalarına sert bir tepki gösterdi. Özel, "Tarihi bir hata olur. CHP'nin iradesini mahkeme kararlarıyla şekillendirmek demokratik değildir" diyerek, olası bir genel başkanlık değişimine karşı duruşunu netleştirdi. Bu ifadeler, parti içindeki güç mücadelesinin boyutunu ortaya koydu.
SİYASİ VE HUKUKİ YANSIMALAR GENİŞLEYECEK
CHP'deki bu hukuki ve siyasi gelişmeler, yalnızca parti içi bir mesele olmaktan çıkarak, Türk siyasetinin genel gündemini belirleyen kritik bir krize dönüştü. 30 Haziran'daki mahkeme kararı, sadece bir genel başkanlık tartışmasını değil, aynı zamanda hukukun siyasetteki rolünü ve sınırlarını da yeniden tartışmaya açacak. Etki alanı giderek genişleyen bu dava ve "mutlak butlan" tartışmaları, önümüzdeki günlerde CHP'nin kaderini doğrudan şekillendirme potansiyeli taşıyor.
