Mayıs ayının sekizinci günü, geçmişten bugüne dek pek çok mühim olaya sahne olmuş özel bir zaman dilimidir. Politik, kültürel, bilimsel ve sosyal sahalarda gerçekleşen dikkat çekici değişimlere ev sahipliği yapan bu tarih, hem küresel ölçekte hem de Türkiye coğrafyasında kayda değer anlara tanıklık etmiştir. Peki, 8 Mayıs hangi özel gün olarak idrak edilir? 8 Mayıs'ta neler yaşandı, hangi mühim hadiseler zuhur etti? İşte, ayrıntılar...
TARİHİN DERİNLİKLERİNDEN 8 MAYIS OLAYLARI
1861 - Amerikan İç Harbi: Virginia vilayetinin Richmond şehri, Amerika Konfedere Devletleri'nin (Güney Birliği) merkezi olarak ilan edildi.
1867 - Osmanlı İmparatorluğu'nda Dilâver Paşa Talimatnamesi'nin Neşri: Osmanlı Devleti'nde Dilâver Paşa Nizamnamesi yürürlüğe girdi.
1884 - Mithat Paşa'nın Vefatı: 1876 Kanun-i Esasi'nin mimarı olarak bilinen Mithat Paşa, Sultan Abdülaziz'i öldürttüğü iddiasıyla yargılanmış ve sürgün edildiği Taif'te yaşamını yitirdi.
1886 - Coca-Cola'nın Doğuşu: Atlantalı kimyager ve eczacı John S. Pemberton, zamanla dünyanın en tanınmış meşrubatı haline gelecek olan Coca-Cola'yı Georgia'da keşfetti.
1902 - Martinik'te Pelée Yanardağı Felaketi: Martinik adasında bulunan Pelée Yanardağı'nın patlaması sonucu yaklaşık 30 bin insan hayatını kaybetti.
1914 - Paramount Pictures'ın Kuruluşu: Paramount Pictures isimli sinema yapım ve dağıtım şirketi Amerika Birleşik Devletleri'nde faaliyete başladı.
1945 - Almanya'nın Teslimiyeti: Alman General Wilhelm Keitel, Sovyet General Jukov'a teslim oldu ve Almanya İkinci Dünya Savaşı'nı resmen kaybetti. Avrupa'da savaşın sona erdiği bu gün, "Zafer Günü" olarak anılmaya başlandı.
1947 - Ulvi Cemal Erkin'in Uluslararası Başarısı: Türk besteci ve orkestra şefi Ulvi Cemal Erkin, Prag'da Çek Filarmoni Orkestrası'nı yöneterek önemli bir başarıya imza attı.
SOVYET ZAFERİNİN ABİDESİ
1949 - Sovyet Savaş Anıtı'nın Açılışı: Doğu Berlin'deki Treptower Parkı'nda, İkinci Dünya Savaşı'nda hayatını kaybeden Sovyet askerleri anısına inşa edilen Sovyet Savaş Anıtı törenle açıldı.
1952 - Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü'nün Teşkili: Kamu yönetimi alanında eğitim ve araştırma faaliyetleri yürütmek amacıyla Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü (TODAİE) kuruldu.
1954 - Asya Futbol Konfederasyonu'nun Kuruluşu: Asya kıtasındaki futbol faaliyetlerini düzenlemek ve geliştirmek amacıyla Asya Futbol Konfederasyonu (AFC) resmen kuruldu.
1961 - Uluslararası Af Örgütü'nün Hayata Geçirilmesi: İnsan hakları ihlallerine karşı mücadele etmek amacıyla uluslararası bir sivil toplum kuruluşu olan Uluslararası Af Örgütü (Amnesty International) faaliyete başladı.
1970 - The Beatles'ın Son Albümü: Efsanevi İngiliz müzik grubu The Beatles, dağılmalarının ardından son stüdyo albümleri "Let it Be"yi müzikseverlerle buluşturdu.
1972 - CHP'de Lider Değişikliği: Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) olağanüstü kongresinde Bülent Ecevit'in genel başkanlığa seçilmesi üzerine, İsmet İnönü 33 yıl süren genel başkanlık görevinden ayrıldı.
1978 - Everest'e Oksijensiz Tırmanış: Reinhold Messner ve Peter Habeler isimli iki cesur dağcı, tarihte ilk kez Everest Dağı'nın zirvesine herhangi bir oksijen tüpü kullanmaksızın ulaşmayı başardı.
1980 - Çiçek Hastalığının Kökünün Kurutulması: Dünya Sağlık Örgütü (WHO), çiçek hastalığının artık yeryüzünden tamamen yok edildiğini resmen ilan etti.
1982 - Gilles Villeneuve'ün Hazin Vefatı: Kanadalı Formula 1 pilotu Gilles Villeneuve, Belçika'daki Zolder pistinde geçirdiği elim bir kaza sonucu hayatını kaybetti.
1984 - Sovyetler Birliği'nin Olimpiyat Boykotu: Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB), Los Angeles'ta düzenlenecek olan Yaz Olimpiyat Oyunları'nı boykot edeceğini duyurdu.
1984 - Türkiye-Avrupa Konseyi İlişkilerinde Yumuşama: Türk parlamenterlerin yetki belgeleri, Strazburg'daki Avrupa Konseyi Parlamenterler Asamblesi'nde kabul edildi. 12 Eylül 1980 askeri darbesinden bu yana Avrupa Konseyi'nde temsil edilmeyen Türkiye ile Konsey arasındaki ilişkilerde olumlu bir gelişme yaşandı.
1993 - Gökova Termik Santrali'ne Karşı Protesto: Muğla'nın Gökova ilçesinde yapılması planlanan termik santrale karşı yaklaşık 3000 kişi çevresel kaygılarla eylem düzenledi.
1997 - Çin'de Uçak Kazası: China Southern Airlines'a ait bir Boeing 737 tipi yolcu uçağı, Shenzhen Bao'an Uluslararası Havalimanı'na inişi esnasında şiddetli fırtına nedeniyle kaza yaptı ve 35 kişi yaşamını yitirdi.
2009 - TRT Türk'ün Yeniden Yayın Hayatına Başlaması: Türkiye Radyo Televizyon Kurumu'nun (TRT) uluslararası haber kanalı TRT Türk, yeniden izleyicileriyle buluştu.
2010 - Bucaspor'un Süper Lig'e Yükselişi: İzmir temsilcisi Bucaspor, tarihinde ilk kez Türkiye'nin en üst düzey futbol ligi olan Süper Lig'e yükselme başarısı gösterdi.
8 MAYIS'TA DÜNYAYA GELEN ÖNEMLİ İSİMLER
8 Mayıs tarihi boyunca çeşitli alanlarda iz bırakmış pek çok önemli şahsiyet de dünyaya gelmiştir. Bu isimlerden bazıları şunlardır: Andrea Alciato (İtalyan yazar ve hukukçu), Harry S. Truman (ABD'nin 33. Başkanı), Friedrich August von Hayek (Nobel ödüllü Avusturyalı ekonomist), Rıfat Ilgaz (Türk şair ve yazar), David Attenborough (İngiliz yönetmen), Enrique Iglesias (İspanyol şarkıcı), Stephen Amell (Kanadalı oyuncu) ve daha niceleri...
8 MAYIS'TA HAYATA VEDA EDEN ÖNEMLİ İSİMLER
Tarihin farklı dönemlerinde 8 Mayıs günü aramızdan ayrılan önemli şahsiyetler de bulunmaktadır. Bu isimlerden bazıları ise şunlardır: Midhat Paşa (Osmanlı devlet adamı), Antoine Lavoisier (Fransız kimyager), John Stuart Mill (İngiliz düşünür), Gustave Flaubert (Fransız yazar), Paul Gauguin (Fransız ressam), Zeki Alasya (Türk tiyatro ve sinema sanatçısı), Kemal Derviş (Türk ekonomist ve siyasetçi) ve daha birçok kıymetli isim...
8 Mayıs, geçmişin izlerini taşıyan ve geleceğe ışık tutan önemli olayların yaşandığı bir tarih olarak hafızalarımızda yer almaya devam ediyor.
