Bugün, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu, büyük önder Mustafa Kemal Atatürk'ün liderliğinde başlatılan ve 1922 yılında zaferle sonuçlanan Büyük Taarruz'un 101. yılını kutluyoruz. İşte Atatürk'ün kendi eliyle çizdiği Büyük Taarruz'un hikayesi.
BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI SONRASI İŞGAL: TÜRK MİLLETİ'NİN KARARLILIĞI
1919'da Birinci Dünya Savaşı'nın ardından, İtilaf Devletleri Mondros Ateşkes Antlaşması'na dayanarak Anadolu'yu işgal etmeye başladılar. Türk milleti, ordusunun cephaneleri elinden alındığı zor bir dönemdeydi.
Halide Edip Adıvar'ın "Türk'ün Ateşle İmtihanı" kitabında anlattığı işgal günlerinde, İtilaf donanması İstanbul'a, Fransızlar Adana'ya, İngilizler Urfa, Maraş, Samsun ve Merzifon'a, İtalyanlar ise Antalya ve Anadolu'nun güneybatısına yerleşti. İtilaf Devletleri'nin izniyle 15 Mayıs 1919'da Yunan Ordusu İzmir'e çıkarma yaptı.
Türk milleti, bu işgallere karşı Kuvayımilliye hareketini başlattı. İki seçenek vardı: Ya işgalcilere boyun eğilecekti ya da yıkılan bir ülke yeniden ayağa kalkacak ve küllerinden doğacaktı.
TAARRUZUN İLK ADIMLARI VE SAKARYA MEYDAN MUHAREBESİ
1920'de Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin açılmasıyla işgal güçleri tüm baskıcı politikalarını yoğunlaştırdı, özellikle Batı Cephesi'nde hareketlilik başladı. Yunan ordusu 1921'de Polatlı'ya kadar ilerledi. Polatlı'da dünyanın en uzun süren meydan muharebesinin hazırlıkları yapılıyordu.
Türk ordusu, Yunan ordusuyla Sakarya boylarında gerçekleşen Sakarya Meydan Muharebesi'nde büyük bir kahramanlık destanı yazdı. Mustafa Kemal Paşa, yeni bir savaş stratejisi uygulayarak ordularına, "Hattı müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır. O satıh, bütün vatandır. Vatanın her karış toprağı, vatandaşın kanıyla ıslanmadıkça terk olunamaz." emrini verdi.
Türk askeri, bu emre uyarak vatanını canla başla savundu. Bu amansız mücadele, 22 gün 22 gece boyunca devam etti. Türk ordusu, 13 Eylül 1921'de Sakarya Nehri'nin doğusundan Yunan kuvvetlerini temizledi. Sakarya Meydan Muharebesi, Türk milletinin savunma durumundan taarruz durumuna geçtiği dönüm noktalarından biriydi.
BÜYÜK TAARRUZ'UN BAŞLANGICI VE ZAFERİ
Düşman ordusunu tamamen ülkeden atmak amacıyla bir yıl süren hazırlıklardan sonra 26 Ağustos 1922'de Başkomutan Mustafa Kemal Paşa, Büyük Taarruz'u başlatan harekat emrini verdi.
Başkomutan Mustafa Kemal, 26 Ağustos sabahı Genelkurmay Başkanı Fevzi Paşa ve Batı Cephesi Komutanı İsmet Paşa ile birlikte Kocatepe'de toplandı. Türk ordusu, topçu ateşleriyle şafak vakti harekata başladı. Türk askeri, hücuma geçip düşmanı uzaklaştırdı.
Taarruzun ilk gününde Türk ordusu düşmanın birinci hat mevzilerini ele geçirdi. Türk ordusu, 27 Ağustos sabahı tekrar taarruza geçti ve Afyonkarahisar'ı kurtardı. 28 ve 29 Ağustos'ta taarruz başarıyla sürdü ve 5. Yunan Tümeni etkisiz hale getirildi.
29 Ağustos gecesi komutanlar, taarruzun 30 Ağustos'ta tamamlanması için önlemler aldı. Ve nihayet, 30 Ağustos 1922'de Türk ordusu, İzmir'e girdi ve Yunan ordusunu denize döktü. Büyük Zafer kazanıldı.
KAHRAMANLIK VE FEDAKARLIK: TÜRK CUMHURİYETİ'NİN TEMELLERİ
Büyük Taarruz'un akıllarda kalan önemli bir olayı, 57. Tümen Komutanı Albay Reşat Bey'in Çiğiltepe'nin alınmasının 15 dakika gecikmesi üzerine görevini yerine getirememenin üzüntüsüyle intihar etmesiydi. Çiğiltepe, Albay Reşat Bey'in ölümünden kısa bir süre sonra düşmandan kurtarıldı.
Mustafa Kemal Paşa, Büyük Zafer sonrası Türk ordusuna hitaben, "Ordular, ilk hedefiniz Akdeniz'dir, ileri!" emrini verdi. Türk ordusu, bu emir doğrultusunda ilerledi ve birçok şehri geri aldı.
Büyük Taarruz, Türk milletinin bağımsızlık ve özgürlük mücadelesinin zaferle sonuçlandığı bir dönüm noktasıydı. Atatürk, bu zaferi büyük bir kararlılıkla kazanmış ve Türkiye Cumhuriyeti'nin temellerini sağlamlaştırmıştı. Türk milleti, bu zaferle gücünü ve isteğini tüm dünyaya göstermişti.
ATATÜRK'ÜN BÜYÜK TAARRUZ KROKİSİ
Atatürk, Büyük Taarruz'u anlatmak için ABD'nin Ankara Büyükelçisi General Charles H. Sherrill'e kroki çizerek anlattı. Bu krokide Türk ordusu, Yunan ordusunu Afyon-Karahisar çatalında sardı ve imha etti. Bu krokideki taktik, Atatürk'ün askeri dehasını ve zafer stratejisini gösteriyor.
Büyük Taarruz, Türk milletinin bağımsızlık ve özgürlük mücadelesinin zaferle sonuçlandığı unutulmaz bir tarihi olaydır. Her yıl 30 Ağustos'ta kutlanan Zafer Bayramı, bu büyük zaferin anısını yaşatmaktadır.
