Fidan yetiştiriciliğinde önemli olan birtakım unsurlar vardır. Bu unsurlar arasında toprağın türünden fidanın ekileceği bölgenin iklim koşullarına kadar uzanan bir sürü değişken fidan seçimini de etkiler. Bir fidanın sağlıklı bir şekilde yetişmesi için fidanın cinsine göre ihtiyacı olan besini, ışığı ve nemi alması gerekir. Bu üç koşulun yanı sıra oksijen oranı yeterli olan bir ortama ekilmesi, büyümesini olumlu şekilde etkileyecektir. Her ağacın kendine özel ekim, bakım ve besin alma ihtiyacı vardır.
Hangi Ağaç Yetiştirilmeye En Uygundur?
Günümüzde ağaç fidanları dışarıda olduğu kadar evde de dikilmeye başlanmıştır. Bu sebeple evde dikilip dışarıya da çıktığında uyum sağlayabilecek ağaçlar çok daha fazla talep görmeye başladı. Çam ağacı fidanı buna en iyi örneklerden biridir. Yapısı gereği dayanıklı olan çam ağacı hem yazın hem de kışın rahatlıkla yetişir ve her mevsimde yeşerir. Hem ılıman hem de soğuk iklime rahatlıkla uyum sağlar. Tüm toprak türlerinde yetiştirilebilmesi ve fazla bakım istememesi de bu ağacın çokça tercih edilmesinin nedenlerinden birkaçıdır. Bu özellikleri dışında havayı temizler ve uzun ömürlü bir ağaç türüdür. Çam ağacı ekimi çevreye de oldukça faydalıdır. Evde yetiştirilmek istendiği takdirde buna uygun çam ağacı fidanı seçilebilir.
Ağaç Fidanı Nasıl Dikilir?
Öncelikle iyi ve kaliteli bir fidan seçilmelidir. Seçilen ağaç fidanına göre dikileceği aylar da belirlidir. Fidan dikmeden önce bir diğer dikkat edilmesi gereken husus da iklimdir. Toprakta don olup olmaması veya fazla rüzgar alması gibi ekim yerini ve koşullarını değiştiren faktörler vardır. Buna göre don olan günlerde fidan dikilmemeli ve fidanın rüzgardan korunması ve sallanmaması için kazıkla bağlanması gerekmektedir.
Fidan seçildikten sonra köklerinin güneşe ve rüzgara maruz kalmamasına özen göstermek gerekir. Fidan dikerken köklerin kıvrılıp dönmemesine dikkat edilmelidir. Toprağa dikilecek fidan toprakta hava boşluğu bırakacak şekilde sığ veya derin dikilmemelidir. Çıplak köklü fidanlar Kasım-Nisan ayları arasında dikilmelidir. Köklü fidanların kök uzunluğu 20 cm yi geçtiği takdirde bu kısımları dikimden önce kesilmelidir. Tüplü olan fidanlar yılın istenildiği her zamanında dikilebilir. Bunun için dikim sırasında köklerin bulunduğu toprak kütlesi dağıtılmadan dikildiği ve dikim kurallarına uyulduğu takdirde fidan yetişecektir. Tüplü ve kaplı olan fidanlar dikim öncesinde naylon ve kaplarından çıkarılarak dikilmelidir.
Yaşı 1-2 olan ibreli fidanlar ile 1 yaşındaki çıplak köklü ve yapraklı fidan dikiminde dikim çapası kullanılabilir. Tüplü ve kaplı fidanların dikiminde fidanların kök yapısına, yaşına ve boy durumuna uygun bir şekilde açılmış olan çukurlara yerleştirilmesine dikkat edilmelidir. yerleştirildikten sonra toprağın sıkıştırılması ve ihtiyaç duyulan miktarda can suyu verilmesi önemlidir.
Dikim aşaması;
- Çapa veya bel küreği yardımıyla dikilecek fidanın kök boğaz seviyesine denk gelecek derinlikte ve genişlikteki bir çukur açılır. (Örnek: Dikim çukurunun 60 x 60 cm genişliğinde, 80 cm derinliğinde olması idealdir.)
- Çukur açılırken alt ve üst toprak ayrılmalıdır.
- Çukurun dibine iki kürek miktarında hayvan gübresi ekleyip toprakla karışması sağlanır. (Fidan tüplü veya topraklı ise toprağın dağılmamasına ve parçalanmamasına dikkat edilmelidir.)
- Fidan köklerine dikkat edilerek çukura yerleştirilir. Fidanın dik durmasına özen gösterilir.
- Toprak yavaşça çukura doldurulur. Fidan aşılı olduğu takdirde bu bölge toprağın altında kalmamalıdır ve mevcut toprak seviyesi korunmalıdır.
- Fidan çukuru tamamen toprakla doldurulur. Fidan çevresi ayak yardımıyla bastırıp sıkıştırılır ve son olarak can suyu verilir.
Dikimi yapılan fidanların sulama sıklığı haftada 2 olacak şekilde az su vererek yapılmalıdır. Bu sulama haftada 1’e düşerek bol su ile devam edilir. Sulamanın yapıldığı zaman gece veya sabah saatleri olmalıdır. Yaprakları korumak ve hastalık kapmasını önlemek amacıyla sulama özellikle köklere yapılmalıdır. Yapraklara temas edilmemelidir. Sulama tek noktaya yapılmamalıdır. Kökün çevresinde ve dağınık bir şekilde sulanmalıdır. Suyun topraktan köklere inmesi vakit alan bir işlemdir bu sebeple sulama yüzeyde bırakılmamalıdır ve köklere inecek şekilde yapılmalıdır. Buna bağlı olarak fazla sulamaya dikkat edilmesi gerekir.
