Kanal 46 yazarı Nesih Tanrıverdi, "Kredi kartları alışverişlerinde komisyon alınmaz" başlıklı bir yazı yazdı.
Banka/kredi kartıyla yapılan ödemelerde komisyon adı altında ek ücret alınması meselesi dönem dönem karşımıza bir sorun olarak çıkabilmektedir. Bir mal veya hizmet satın almak isteyen tüketicilere ödenenin ne şekilde yapılacağı sorulmakta, nakit alışveriş yapıldığı takdirde daha uygun bir fiyat söylenmekte ve tüketiciler nakit alışveriş yapılmaya zorlanmaktadır.
Detaya girmeden önce hemen belirtmem gerekir ki, hem şahsi hem de genel başkan vekili olarak görev yaptığım Tüketiciler Birliği örgütünün görüşü tüketicilerin alışverişlerini nakit olarak yapmalarıdır. Kredi kartı ile alışveriş; hem bir yönü ile mal ve hizmet piyasalarında fiyatların yükselmesine neden oluyor hem de tüm varlıklarımızı bir şekilde bankalara teslim ederek global anlamda bir çok riski içinde barındıran bir sürece evriliyoruz. Bu işin önemli hem de çok önemli bir yönü.
Diğer taraftan maliye bakanlığı da vergi kaybını azaltmanın yollarını arıyor ve kredi kartı ile alışverişi çok önemli bir araç olarak görüyor. Bunun için neredeyse nakit ile alışverişleri yasaklayacak bir tavır içine girmiş durumda. Bu da işin diğer önemli boyutu.
Sonuçta kredi kartı sunan kuruluşlar özellikle maliye bakanlığının tavrı nedeniyle kendilerine mahkum addettikleri işyerlerinden aldıkları komisyonlarda artışa gitmektedirler. Bu artışa direnme gücü bulunmayan bazı işyerleri bu maliyetleri tüketicilere yükletmeyi bir yol olarak görebiliyorlar. Onları da bu yönüyle haksız görmek çok yerinde olmaz.
Tüketicilerden Komisyon (veya başka ad altında herhangi bir ücret) alınamaz
Ancak kimse yasalarda açıkça belirlenen yolların dışına çıkamaz. 5464 Sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu’nun (Kanun) 17. maddesine göre, üye işyerleri mal veya hizmet bedellerinin banka veya kredi kartıyla ödenmesi talebini kabul etmek zorundadır ve kart hamilinden kartın kullanılması dolayısıyla komisyon veya benzeri bir isim altında ilave bir ödemede bulunmasını isteyemez. Bu yasak indirim/kampanya dönemlerinde de geçerlidir.
Tüketicilerden Komisyon veya İlave Bir Ödeme Talep Edildiğinde Ne Yapılmalıdır?
Tüketicilerin işyerleri ile gereksiz tartışmaya girmesi elbette doğru olmaz. En fazla yukarıdaki yasa hükmü hatırlatılarak yasaya aykırı hareket engellenmeye çalışılmalı, işyeri temsilcileri buna direniyorsa konu uzatılmamalı verilen mal ve hizmetin dökümü istenmeli, belirlenen ücretler ödenmelidir. Eğer alışverişe konu işlem kafe, restoran vb yerlerde yapılmışsa işyerine asılan FİYAT LİSTESİ’nin fotoğrafı çekilmelidir. Böylelikle alına ücret toplamı satın alınan şeylerle karşılaştırılarak fazlalık ücret tespit edilebilir hale gelebilir.
Şayet satın alınmak istenen şey bir mal ise zaten bu malın etiketi üzerinde satış fiyatı yazılıdır, alınan malların etiket görüntüleri alındığında faturadaki döküm ile karşılaştırılarak komisyon alınıp alınmadığı tespit edilebilir.
1- Tüketici hakem heyetine başvurup, haksız alınan bedeli geri alabilir. Hakem heyetleri mahkeme kararı niteliğinde karar almaktadırlar, dolayısıyla haksız görülen ücreti icra yoluyla geri alabilir.
2- Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumuna (BDDK) şikayette bulunabilir.
Kanunun ilgili hükmüne göre, kart hamilinden komisyon veya ilave ödeme talep edilmesi hâlinde ‘üye işyeri anlaşması yapan kuruluşlar tarafından üye işyeri sözleşmesi feshedilir.’ Kanun’un “Üye işyerlerinin cezai sorumluluğu” başlıklı 40. maddesine göre, 17. maddenin 1. fıkrasına aykırı hareket eden ‘üye işyerlerinin işlerini fiilen yöneten görevli ve ilgili mensuplarının bin güne kadar adlî para cezası ile…’ cezalandırılırlar.
