George Soros, 12 Ağustos 1930’da Macaristan’ın Budapeşte kentinde doğdu. Yahudi kökenli bir aileden gelen Soros, II. Dünya Savaşı sonrasında İngiltere’ye göç etti ve daha sonra ABD vatandaşı oldu. Gerçek adı György Schwartz olan Soros, günümüzde Amerikalı iş insanı, yatırımcı, hayırsever ve siyasal aktivist kimliğiyle tanınıyor.
Eğitim hayatını İngiltere’de sürdüren Soros, London School of Economics (LSE)’de ünlü filozof Karl Popper’ın öğrencisi oldu. Popper’ın “açık toplum” kavramı, Soros’un ilerleyen yıllardaki düşünce sistemini ve vakıf çalışmalarını şekillendirdi.
Eğitimini tamamladıktan sonra çeşitli finans kuruluşlarında görev yapan Soros, 1969’da Quantum Fund adlı yatırım fonunu kurdu. Bu fon, özellikle 1970’ler ve 1980’lerdeki finansal başarılarıyla Soros’un adını dünya genelinde duyurdu.
Finans dünyasının en etkili isimlerinden George Soros, hem yatırımlarıyla hem de Açık Toplum Vakıfları aracılığıyla yürüttüğü küresel faaliyetleriyle dikkat çekiyor.
YATIRIMLAR VE “MERKEZ BANKASINI BATIRAN ADAM” OLAYI
Soros, yatırım dünyasında yalnızca kazançlarıyla değil, aynı zamanda riskli hamleleriyle de adından söz ettirdi. 1992 yılında İngiltere Merkez Bankası’na karşı gerçekleştirdiği döviz operasyonu, finans tarihine geçti. İngiliz sterlininin aşırı değerlendiğini öngörerek büyük bir satış pozisyonu açtı ve sterlinin değer kaybetmesiyle yaklaşık 1 milyar dolar kâr elde etti. Bu olay, Soros’a “İngiltere Merkez Bankası’nı batıran adam” unvanını kazandırdı.
AÇIK TOPLUM VAKIFLARI VE KÜRESEL ETKİSİ
Finansal kazançlarını sosyal projelere yönlendiren George Soros, 1979’da Open Society Foundations (Açık Toplum Vakıfları) adlı küresel yardım ağını kurdu. Bu kuruluş; demokrasi, insan hakları, hukukun üstünlüğü ve özgür basın gibi değerlere destek vermeyi amaçlıyor.
Bugün 100’ün üzerinde ülkede faaliyet gösteren Açık Toplum Vakıfları, eğitimden medya özgürlüğüne kadar birçok alanda sivil toplum projelerine finansman sağlıyor. Soros, özellikle Doğu Avrupa’daki komünist rejimlerin yıkılmasının ardından, bölgedeki demokratik dönüşümleri destekleyen çalışmalara öncülük etti.
ORTA AVRUPA ÜNİVERSİTESİ VE EĞİTİME KATKILARI
George Soros, 1991 yılında Orta Avrupa Üniversitesi (Central European University - CEU)’nu Budapeşte’de kurdu. Üniversite, kısa sürede bölgenin önde gelen eğitim kurumlarından biri haline geldi. Daha sonra Avusturya’nın Viyana kentine taşınan CEU, akademik özgürlük ve demokratik değerlerin savunulduğu uluslararası bir merkez haline geldi.
Soros, aynı zamanda binlerce öğrenciye burs olanağı sağlayarak farklı ülkelerde eğitim destekleri sundu.
TARTIŞMALI FAALİYETLERİ VE ELEŞTİRİLER
George Soros’un açık toplum vizyonu, bazı ülkelerde sert tepkilere yol açtı. Özellikle milliyetçi ve muhafazakâr çevreler, Soros’u ülke politikalarına müdahale etmekle suçladı. Macaristan Başbakanı Viktor Orban, Soros’u sık sık eleştirerek “ulusal egemenliği zedeleyen bir figür” olarak nitelendirdi.
Buna rağmen Soros, göçmen haklarını, özgür basını ve demokratik reformları savunmaya devam etti. Onun politik ve finansal etkisi, hem destekçileri hem de muhalifleri arasında güçlü tartışmalara neden oldu.
GÜNÜMÜZDE GEORGE SOROS
2025 yılı itibarıyla 94 yaşında olan George Soros, Açık Toplum Vakıfları’nın yönetimini büyük ölçüde oğlu Alex Soros’a devretti. Hâlâ küresel finans çevrelerinde ve siyasal tartışmalarda etkisini sürdüren Soros, modern çağın en tanınmış yatırımcılarından biri olarak kabul ediliyor.
Soros’un kariyeri, yalnızca ekonomik başarılarıyla değil, aynı zamanda özgürlük, demokrasi ve insan hakları üzerine kurduğu fikirsel mirasıyla da dünya tarihine iz bırakmıştır.
