Son iki haftadır Türkiye'nin birçok bölgesinde etkili olan sıra dışı soğuk hava ve beraberindeki dolu yağışı, tarım sektöründe derin yaralar açtı. Sebze ve meyve üretim merkezlerinde büyük hasara yol açan bu doğa olayları, özellikle seralarda telafisi güç kayıplara neden oldu. Manisa'dan Bursa'ya, Ordu'dan Bilecik'e uzanan geniş bir coğrafyada ekili arazilerde onarılamaz zararlar meydana geldi. Manisa'nın bereketli Saruhanlı ovalarındaki üzüm bağları ve Malatya'nın dünyaca ünlü kayısı ağaçlarının çiçekleri adeta küle dönerken, Bursa'nın incisi İznik'te erik ve kiraz ağaçları da şiddetli donun etkisiyle yok oldu. Bu beklenmedik hava felaketi, ülke genelinde tam 36 şehirdeki çiftçinin umutlarını kırdı. Uzmanlar, bu olumsuz tablonun yakın zamanda tüketiciye yansıyacağını belirtirken, ülke genelindeki toplam zararın şimdiden 25 milyar Türk Lirası'nı aştığı tahmin ediliyor.
ÇUKUROVA'DA TARIM ALANLARI KAN AĞLIYOR!
Felaketin en ağır bilançosu ise Türkiye'nin önemli tarım merkezlerinden Çukurova'da yaşandı. Mart ayının son günlerinde vuku bulan şiddetli don olayı, yaklaşık 2 milyon dekar tarım arazisini olumsuz etkiledi. Fide, gübre, ilaç, sulama ve işçilik gibi önemli girdi maliyetleri de hesaba katıldığında, bölgedeki toplam zararın 10 milyar Türk Lirası'nın üzerinde olduğu ifade ediliyor. Çukurova'nın yıllık 2.2 milyon tonu aşan narenciye üretimi, 1.5 milyon tonluk domates üretimi, 800 bin tonluk patates üretimi, 1.2 milyon tonluk karpuz üretimi, 300 bin tonluk nektarin ve şeftali üretimi ile 400 bin ton seviyesindeki marul ve yapraklı sebze üretimi bu durumdan ciddi şekilde etkilendi.
KIŞIN SÜRPRİZİ CEPLERİ DE VURACAK: FİYATLARDA YÜKSELİŞ KAÇINILMAZ
Ziraat Mühendisleri Odası Adana Şube Başkanı Ahencan Tayakısı, pırasa ve ıspanak gibi yeşil yapraklı sebzelerin yanı sıra sofraların vazgeçilmezi domates, biber ve salatalık gibi ürünlerde yüzde 50'ye varan bir üretim kaybı yaşandığına dikkat çekti. Tayakısı, "Bu üzücü tablo, yalnızca toprağı işleyen çiftçimizi değil, marketlerdeki fiyatları ve dolayısıyla tüm tüketicileri olumsuz etkileyecek. Ürün tedarikindeki azalma piyasaya yansıdığında, sebze ve meyve fiyatlarında kaçınılmaz bir artış yaşanacaktır" şeklinde konuştu. Sebze fiyatlarındaki yükselişin ardında sadece doğal afetlerin olmadığını, artan girdi maliyetlerinin de önemli bir rol oynadığını vurgulayan Tayakısı, "Son aylarda akaryakıt fiyatlarında görülen artışlar, nakliye maliyetlerini de yukarıya taşıyarak üreticimizin zaten zor durumda olan ekonomik dengesini daha da bozmuştur" ifadelerini kullandı.
ÜZÜM BAĞLARI KÜLE DÖNDÜ, KİRAZ AĞAÇLARI DA NASİBİNİ ALDI
Türkiye'nin önemli üzüm üretim merkezlerinden Saruhanlı ilçesindeki neredeyse tüm bağlar, beklenmedik don olayı nedeniyle büyük zarar gördü. Henüz taze filizlenen sürgünlerin tamamına yakını yanarken, Ziraat Odaları Manisa Koordinasyon Başkanı Hüseyin Altındağ, bazı bölgelerde bu yıl hiç ürün alınamayacağını, bazı bölgelerde ise rekolte kayıplarının yüzde 80 ila yüzde 90'lara ulaştığını üzülerek bildirdi. Kiraz üretiminde de önemli bir yere sahip olan Bursa ve çevresi de dondan nasibini aldı. İznik Ziraat Odası Başkanı Vedat Çakar, bölgedeki vahim durumu şu sözlerle özetledi: "Zirai don, İznik Ovası'ndaki meyve ağaçlarının yaklaşık yüzde 90'ını olumsuz etkiledi. Şu anki manzara gerçekten çok üzücü."
RAFLAR İTHAL ÜRÜNLERLE Mİ DOLACAK?
Su Politikaları Derneği Başkanı Dursun Yıldız, yaşanan zirai don felaketinin ardından açık tarla ürünlerinde yüzde 50'ye, seralarda ise yüzde 30'a varan üretim kayıpları yaşandığını ifade etti. Yıldız, bu durumun tüketiciye olası etkilerini şu şekilde sıraladı:
"Bu kayıplar, market ve pazar raflarında domatesin 30-35 TL'ye, salatalığın 40 TL'ye ve yapraklı sebzelerin ise 25-30 TL'ye kadar yükselmesine neden olabilir. Özellikle yerli üretimin yoğun olduğu yapraklı sebzeler, çilek ve kiraz gibi mevsimlik meyvelerdeki arz düşüşü nedeniyle tüketiciler, ithal ürünlere veya soğuk zincirde bekletilmiş ürünlere yönelmek zorunda kalabilir."
