Maraş Milli Mücadelesinin kahramanlarını anlatmakla ve saymakla bitmez. Maraş için TBMM'de "Maraş'ta milli mücadeleye iştirak etmeyen terk bir ferd dahi yoktur" denilmişti. Kahramanmaraş'ın düşman işgalinden kurtuluşunun 103'ncü yıl dönümüne az bir süre kala Maraş Milli Mücadelesinde kahramanlık göstererek şehit olan kahramanlar karşınızda...
Çakmakçı Said
Milli Mücadele Kahramanı. Maraş'ta doğdu. Doğum tarihi tam olarak bilinmemekle birlikte tahminen 1900 doğumludur. Bazı kaynaklar Tüfekçi Bayazıt Usta'nın oğlu olarak kaydederken bazıları da yeğeni olarak kaydetmektedir. Said askerliğini jandarma olarak yapar. Şehrin Fransızlar tarafından işgal edildiğinin ertesi günü olan 31 Ekim 1919 Perşembe günü Uzunolukda Kel Hacı'nın kahvesinde otur- makta iken kadın çığlığı ile dışarı çıkar. Fransız işgal kuvvetlerine mensup Ermeni askerlerinden bir gurup hamamdan çıkan kadınlara sarkıntılık etmektedir. Hallerinden sarhoş oldukları da anlaşılır. Kadınların çarşaflarını çekiştirerek "burası artık Fransız ülkesi oldu. Fransa da çarşafla gezilmez" derken kadınlar da çığlık atarak "yok mu bir insaf ehli" diye yardım çağırır.
Said ve arkadaşları Ermenilere nasihat etmek ve olay büyümeden kadınları kurtarmak isterlerse de açılan ateş ile yaralanırlar. Ermenilerin açtığı ateşte yaralananlar arasında Said'in yanı sıra Gaffar Kabuloğlu Osman ile Darül Muallimin öğrencisi Taha da vardır. Maraş Milli Mücadele Şehitlerimiz Bütün olup biteni dükkanından gören Sütçü İmam olay yerine gelerek Said ve arkadaşlarını yaralayan Ermeni askerlerin üzerine silahını boşaltır. Olay yerinde ağır yaralanan bir Fransız askeri ertesi gün vefat eder. Silah seslerine henüz şehri terk etmemiş olan İngiliz askerleri de gelir. Sütçü İmam Fransız askerlerine sıktığı kurşunla Maraş millî mücadelesinin de ilk kıvılcımını ateşlemiş olur.
Yapılan tedavi sonucu Osman ile Taha iyileşir. Said ise kurtarılamaz ve birkaç gün sonra vefat ederek şehit olur. Maraş milli mücadelesinin ilk şehidi olma bahtiyarlığına eren Çakmakçı Said halen gönüllerde yaşamaktadır.
Zülfikar Çavuş oğlu Hasan Hüseyin
31 Ekim 1919 günü Uzunoluk olayının hemen akabinde hem İngiliz kuvvetleri hem de Fransız kuvvetleri her yerde Sütçü İmam'ı aramaya başlar. Sütçü İmam görevini yapmış ve Bertiz'in Ağabeyli köyünde bulunan Bayazıdoğlu Muharrem Beyin kuvvetlerine katılmıştır. İntikam hırsı ile bağırıp çağıran Ermeniler bir taraftan tüm Türkleri öldüreceklerini, camilere çan takacaklarını haykırırken diğer taraftan da etrafa ateş ederler. Bu sırada mescit çatısında bulunan Zülfikar Çavuşoğlu Hasan Hüseyin 31 Ekim 1919'da kurşunlanarak şehit edilir. Maraş millî mücadelesinin ikinci şehididir.
Tiyekli oğlu Kadir
Uzunoluk'ta 31 Ekim 1919'da meydana gelen Sütçü İmam Olayı'nın ardından ev ev her yerde Sütçü İmam aranırsa da bulunamaz. İntikam hırsıyla önüne gelen yere saldıran Ermeniler 1 Kasım 1919'da Şeyhadil mahallesinde Duaçınarı mevkiinde Sütçü İmam'ın dayısının oğlu olan Tiyekli oğlu Kadir'i yakalarlar. Hiçbir suçu olmamasına rağmen ellerini ve ayaklarını bağlayarak işkence ederler. Dilini, burnunu ve kulaklarını keserek bütün azalarını vücudundan ayırarak feci bir şekilde şehit ederler. Tiyekli oğlu Kadir'in cenazesi bir tabut içerisinde Hükümet Konağı'na getirilir. Yapılan vahşeti belgelemek için fotoğrafı çekilir.
Nasır oğlu Mehmet
Şekerli mahallesinden. 1 Kasım 1919 günü Şeyhadil civarında arkadaşları ile birlikte yürürken belki de su dökmek için arkadaşlarından biraz uzaklaşır. İntikam hırsı ile dolu olan Fransız askerlerinden bir Ermeni, arkadan habersizce yaklaşarak Nasır oğlu Mehmet'in boynunu keser ve başını vücudundan ayırarak şehit eder. (Şehadet tarihini bazı kaynaklar 10 Kasım 1919 olarak göstermektedir.)
