İç Anadolu Bölgesi'nde konumlanmış olan Kırıkkale, Kızılırmak Nehri'nin geçtiği verimli toprakları, zengin tarihî mirası ve doğal güzellikleri ile Türkiye'nin önde gelen şehirlerinden biridir.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2022 yılında yaklaşık olarak 277,984 kişiye ev sahipliği yapmaktadır ve toplam yüzölçümü 4,881 kilometrekaredir. Kırıkkale, merkez ilçesinin yanı sıra Yahşihan, Delice, Keskin, Sulakyurt, Bahşili, Balışeyh, Karakeçili ve Çelebi ilçeleri ile birlikte toplamda 9 ilçeden oluşmaktadır.
ARKEOLOJİK KEŞİFLER VE TARİHÎ YERLEŞİMLER
Kırıkkale, yeni bir yerleşim yeri olmasına rağmen, tarih boyunca birçok farklı medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Arkeolojik kazılar şehir merkezinde henüz gerçekleştirilmemiş olsa da, Japon bilim heyeti tarafından yapılan araştırmalar sonucunda birçok önemli bulgu ortaya çıkmıştır.
1990 ve 1991 yıllarında Kırıkkale'yi ziyaret eden bu heyet, şehir merkezi ve çevresinde 21 höyük ve eski yerleşim yerleri keşfetmiştir. Bu alanlardan toplanan seramik örnekleri, Kızılırmak Nehri dışındaki bölgelerin Neolitik Çağ ve sonrasına işaret ettiğini göstermektedir. Kızılırmak Nehri'nin içinde bulunan alanlarda ise Kalkolitik Çağ'dan itibaren Asur, Frig, Hellenistik Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı Dönemi'ne ait kalıntılar ve yerleşim yerleri bulunmuştur.
Delice ilçesinin Yeniyapan köyü, Keskin ilçesinin Cinali köyü ve şehir merkezine yakın Kuzeren köyü çevresinde yapılan araştırmalarda Kalkolitik Çağ'da yerleşimin olduğunu gösteren çanak çömlek kalıntılarına rastlanmıştır. Köylerde bulunan seramik parçalarının ise Eski Tunç Çağı'na ait olduğu bilinmektedir. Daha ayrıntılı arkeolojik kazılar ve araştırmaların Kırıkkale'nin tarihini daha da aydınlatması beklenmektedir.
KIRIKKALE'NİN TARİHÎ GEÇMİŞİ VE OSMANLI DÖNEMİ
Kırıkkale'nin tarihi, bir dönem Ankara'ya bağlı bir bölge olarak başlar, ancak şehir Türklerin 1071 Malazgirt Zaferi'nden sonra eline geçmiştir. Özellikle Böhrek Dağı çevresi, Anadolu'da Türk ve İslam kültürünün önemli merkezlerinden biri olarak kabul edilir. 1120 yılında kurulan Balışeyh de Türk-İslam yerleşim merkezlerinden biri olarak önemli bir rol oynamıştır. Haçlı Seferleri sırasında kısa bir süreliğine Bizans'ın kontrolüne geçse de, 12. yüzyılın başlarından itibaren Selçuklu İmparatorluğu'nun egemenliği altına girmiştir.
Oğuz Türkmen aşiretlerinin Orta Asya'dan Anadolu'ya göç etmesiyle bu bölgeye yerleştikleri ve şehre o dönemlerde "Kırıkkala" adının verildiği bilinmektedir. Diğer kaynaklara göre ise Kırıkkale ismi, şehir merkezindeki Kaletepe ile üç kilometre kuzeyindeki Kırıkköyü'nün birleşmesinden gelmektedir.
Osmanlı arşivlerinde de şehir isminin "Kırıkkale" olarak geçtiği kayıtlara rastlanmaktadır. 1925 yılına kadar sadece 12 hanelik küçük bir köy olan Kırıkkale, Cumhuriyet sonrası dönemde özellikle Makine ve Kimya Endüstri Kurumu'nun (MKEK) kurulmasıyla sanayi alanında büyük bir gelişme göstermiş ve 21 Haziran 1989'da il statüsü kazanmıştır.
KIRIKKALE'NİN EKONOMİK YAPISI VE SANAYİ
Kırıkkale'nin ekonomisi büyük ölçüde sanayiye dayalıdır ve nüfusun büyük bir kısmı sanayi sektöründe çalışmaktadır. Şehir, Türkiye'nin önde gelen sanayi şehirlerinden biri olarak kabul edilir. MKEK Fabrikaları ve TÜPRAŞ Rafinerisi, sadece şehrin ekonomisine değil, aynı zamanda ülke ekonomisine de büyük katkı sağlar.
Ayrıca Kırıkkale, Türkiye'nin askeri silah fabrikasına ev sahipliği yapmasıyla stratejik bir öneme sahiptir. Çelik, gıda, kiremit ve makine fabrikaları da şehirde faaliyet gösteren diğer önemli sanayi kuruluşları arasındadır.
KIRIKKALE'DE TARIM VE DOĞAL GÜZELLİKLER
Kırıkkale'de tarım, önemli bir geçim kaynağıdır ve il topraklarının %60'ından fazlası tarım için uygun arazidir. Buğday, arpa, şekerpancarı ve ayçekirdeği gibi ürünler başta olmak üzere tarım ürünleri üretiminde önde gelir. Ayrıca köylerde hayvancılık da yaygın olarak yapılmaktadır. Sığır, koyun ve Ankara keçisi en çok beslenen hayvanlar arasındadır. Maden cevherleri yönünden zengin olmasa da, il topraklarında mermer, bakır, çinko ve manyezit bulunsa da işlenmeye elverişli değildir. Kırıkkale ilinin büyük bir bölümü 2. derece deprem bölgesi içerisinde yer almaktadır. Şehir topraklarının güneyinden ve batısından geçen Kızılırmak Nehri, eşsiz doğal güzelliklere sahiptir. Evliya Çelebi'nin Seyahatname'sinde övgü dolu sözlerle bahsettiği Kırıkkale, geçmişten miras kalan tarihî yapıları, tabiat parkları, mağaraları ve kaya mezarları ile ziyaretçilerini bekliyor.
Kırıkkale ilinin ilçeleri,
- Kırıkkale (il merkezi)
- Bahşılı
- Balışeyh
- Çelebi
- Delice
- Karakeçili
- Keskin
- Sulakyurt
- Yahşihan
