ABD Gıda ve İlaç Dairesi'nin (FDA) "kırmızı boya 3" olarak bilinen gıda renklendiricisine yasak getirmesi, Türkiye'deki gıda güvenliği tartışmalarını alevlendirdi. Fare deneylerinde kansere yol açtığı tespit edilen bu maddenin Türkiye'deki muadili olan Eritrosin E-127'nin yaygın kullanımı endişe yaratıyor. Parlak kırmızı rengiyle cezbeden bu sentetik boya, özellikle şekerlemeler, jöleler, içecekler ve pastacılık ürünlerinde sıkça karşımıza çıkıyor.
PASTALARDAKİ GİZLİ TEHLİKE
Araştırmacı Yazar İhsan Yılmaz, ABD'de yasaklanan bu renklendiricinin Avrupa ve Türkiye'de E-127 adıyla kullanıldığına dikkat çekiyor. FDA'nın yasaklama kararında da belirtildiği gibi, bu madde sulu çözeltide kırmızı renk alarak gıdalara cazip bir görünüm kazandırıyor. Ancak bu cazibenin ardında ciddi sağlık riskleri yatıyor. Yılmaz, özellikle pastacılık sektöründe E-127'nin yaygın olarak kullanıldığını vurguluyor.
SENTETİK RENKLENDİRİCİNİN KARANLIK YÜZÜ
Eritrosin E-127'nin zararlarına değinen Yılmaz, bu maddenin tiroid hormon seviyelerini artırdığını ve yüksek dozda kullanımının tiroid kanserine yol açabileceğini belirtiyor. ABD'deki yasak kararının da bu bulgular üzerine alındığını hatırlatan Yılmaz, E-127'nin diğer sentetik gıda renklendiricileri gibi çocuklarda dikkat eksikliği ve hiperaktiviteye neden olduğunu da sözlerine ekliyor.
HİPERAKTİVİTE VE ALERJİ RİSKİ
İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Ayça Kaya, katkı maddeleri ve sentetik renklendiricilerin özellikle çocuklar için büyük risk taşıdığını vurguluyor. Pastacılık sektöründe kullanılan gıda boyalarının üzerinde bile "Çocuklarda dikkat eksikliği ve hiperaktiviteye neden olabilir" uyarısının bulunduğunu hatırlatan Kaya, bu maddelerin alerji, migren, bağırsak florası bozuklukları ve DNA hasarı gibi sağlık sorunlarına yol açabileceğini belirtiyor.
HALK SAĞLIĞI TEHDİT ALTINDA
İstanbul Aydın Üniversitesi Gıda Güvenliği ve Beslenme Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Haydar Özpınar, Eritrosin E-127'nin yanı sıra aflatoksin riskine de dikkat çekiyor. 40 yılı aşkın süredir aflatoksin tehlikesine dikkat çekmelerine rağmen bu konunun yeterince ciddiye alınmadığını ifade eden Özpınar, sıcak, nemli ve sağlıksız koşullarda ortaya çıkan aflatoksinlerin kanserojen etkileri olduğunu vurguluyor. Özpınar, gıda güvenliği konusunda Türkiye'nin kat etmesi gereken çok ciddi mesafeler olduğunu ve gıda katkı maddelerinin halk sağlığını tehdit ettiğini belirtiyor.
PESTİSİTLİ ÜRÜNLER VE İHRAÇ KRİZİ
Gıda ürünlerinde tespit edilen kimyasal maddeler ve hileli ürünler, halk sağlığını tehdit ederken, 2024 yılında Türkiye'den ihraç edilen ürünlerde de zararlı kimyasallar tespit edildi. Avrupa Birliği Gıda Alarm Sistemi kayıtlarına göre, kuru incir, biber, Antep fıstığı, limon ve üzüm numunelerinde yüksek miktarda aflatoksin, okratoksin ve pestisit kalıntıları tespit edildi. Bu durum, Türkiye'nin gıda güvenliği konusundaki hassasiyetini bir kez daha gündeme getiriyor.