Ukrayna'daki çatışmanın sonlanması ihtimali, Avrupa'nın enerji piyasalarında dengeleri altüst etti. Rusya ile yaşanan doğal gaz krizi nedeniyle alternatif arayışlarına yönelen birçok Avrupa ülkesi, şimdi barış senaryolarına odaklandı. Tartışmaların merkezinde, Doğu Avrupa'ya Türkiye üzerinden sağlanan gaz akışı ve Almanya'nın stratejik hamleleri yer alıyor.
ENERJİ AMBARGOLARI VE AVRUPA'NIN GELECEĞİ
Avrupa kamuoyu, çatışmanın sona ermesi durumunda Rusya'ya uygulanan enerji ambargolarının geleceğini tartışıyor. ABD'li eski bir başkanın Avrupa'ya yönelik yeni vergi ve asker çekme planları, Avrupa Birliği ülkelerini politikalarını yeniden değerlendirmeye itiyor. "AB, enerji tedarikinde yeniden Rusya'ya mı yönelecek?" sorusu, kıtanın enerji geleceğini şekillendiren en önemli tartışma konularından biri haline geldi. Avrupa medyasında ve üniversitelerinde süren tartışmalarda, yaptırımların dışında kalan ve Doğu Avrupa'ya Rus gazı sevkiyatı yapan Türkiye'nin konumu da dikkat çekiyor.
FİYATLARDA DÜŞÜŞ BEKLENTİSİ
The Economist'in analizine göre, Avrupa ekonomisinin zorlu bir dönemden geçtiği bir süreçte, doğal gaz fiyatları 10 Şubat'ta 58 euro/MWh seviyesine yükselerek son iki yılın zirvesini gördü. ABD'li eski bir başkanın gümrük vergileri nedeniyle bazı Avrupalı yetkililerin Rus doğal gazını yeniden gündeme getirdiği belirtiliyor. Bu adımın, enerji fiyatlarını düşürebileceği öngörülüyor.
BARIŞIN EKONOMİK ETKİLERİ
Goldman Sachs'tan Jari Stehn, çatışmanın sona ermesiyle Avrupa'nın Gayri Safi Yurtiçi Hasılası'nda (GSYİH) yüzde 0,5'lik bir artış yaşanabileceğini ve bu artışın büyük ölçüde daha ucuz doğal gazdan kaynaklanabileceğini öngörüyor. Rusya'dan doğal gaz akışının yeniden başlamasının, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'i müzakere masasına çekme potansiyeli de bulunuyor. Macaristan ve Slovakya'nın bu adımı destekleyen ülkeler arasında olduğu belirtiliyor.
ALMANYA'DAN STRATEJİK AÇIKLAMA
Almanya'da başbakanlık için yarışan Friedrich Merz, Economist dergisine verdiği röportajda, "şimdilik" Rus gazına geri dönüş olmayacağını ifade etti. Ancak, ilerleyen dönemlerde bu olasılığı tamamen dışlamadığını vurguladı. Avrupa Komisyonu'nun resmi tutumu, Rus akışının yeniden başlamasının barış görüşmeleriyle "bağlantılı olmadığı" yönünde. AB'nin temel hedefi, 2027 yılına kadar Rus gazı veya petrolü ithalatını tamamen sonlandırarak Rusya'ya olan bağımlılığı azaltmak.
ALTERNATİF TEDARİK YOLLARI
Columbia Üniversitesi'nden Anne-Sophie Corbeau, maliyetlerin nasıl değişeceği konusunda ayrıntılı bilgiler sunuyor. Ukrayna boru hattının 2023 yılında sağladığı 15 milyar metreküp hacmin yeniden sağlanması, fiyatları mevcut yüksek seviyeden üçte bir oranında düşürebilir. Ukrayna üzerinden akışların 2023'teki düşük seviyeden artması durumunda, fiyatların 2026'ya kadar yarı yarıya düşebileceği öngörülüyor. Ukrayna, Rusya ile anlaşmasını yenilememe konusunda kararlı olsa da, Economist'in belirttiğine göre bazı alternatif çözümler üzerinde duruluyor. Slovakya'nın ulusal gaz şirketi, Ukrayna'da bir yan kuruluş kurarak Rusya'dan sevkiyatlara izin verecek bir taşıma lisansı için başvuruda bulunuyor.
TÜRKİYE'NİN ROLÜ
Rus gazının yeni rotalarıyla ilgili değerlendirmelerde Türkiye'nin konumu da önemli bir yer tutuyor. "Macaristan ve Slovakya'ya halen Türkiye üzerinden Rus gazı akışı sağlanıyor. Bu ülkeler ve Avusturya da dahil olmak üzere bazı ülkeler, Kuzey Avrupa'dan gelen Rus LNG'sini de alabilirler" şeklinde yorumlar yapılıyor.