Nefes Gazetesi'nin aktardığı habere göre, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu’nda gerçekleştirilen 2026 yılı Ticaret Bakanlığı bütçe görüşmeleri, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Adana Milletvekili Orhan Sümer’in ekonomik darboğazı gözler önüne seren çarpıcı sunumuyla gergin anlara sahne oldu. Sümer, kürsüye getirdiği yazar kasa ve üzerinde "Kiralık – Kapalı" ibaresi bulunan iş yeri fotoğrafıyla birlikte, iktidara yönelik sert eleştiriler yöneltti.
MİLLETVEKİLİ KÜRSÜDE YAZAR KASA VE KİLİTLE SERT ÇIKTI
Adana Milletvekili Orhan Sümer, konuşmasına esnafın kapanan kepenklerini ve derinleşen borç sarmalını işaret ederek başladı. Sümer, iktidarın esnafın geçim kaynağına adeta kilit vurduğunu belirterek, "Esnafın ekmek teknesine kilidi siz vurdunuz," ifadesini kullandı.
Sümer, Ticaret Bakanı’na seslenerek, millet kürsüsünde sergilediği pankartla, ülkedeki ticari kayıpların ciddiyetini vurguladı. Vekil Sümer, 2002'den bu yana 2 milyona yakın, yalnızca son on ayda ise 83.300 esnafın iş yerini kapatmak zorunda kaldığını açıkladı. Adalet Bakanlığı Ulusal Yargı Ağı Projesi (UYAP) verilerine göre 2025 yılında 25 milyona yakın iflas dosyasının bulunduğunu ve esnafın kredi kartı ile kredi borçlarının 261 milyar liraya ulaştığını dile getirdi.
Sümer, bu verileri Bakanlığın dikkatine sunduğunu ve önlem almasını umduğunu söyledi.
KAPALI DÜKKÂN MANZARALARI TÜM TÜRKİYE’YE YAYILDI
Sümer, konuşmasının devamında ülke genelindeki esnafın dramına dikkat çekti. "Adana, Ankara, İstanbul, İç Anadolu'nun pek çok kentinde neresine giderseniz gidin; ana cadde ya da bir ara sokakta, ticaret hayatını sonlandırmış, dükkânını zorunlu olarak kapatmış bir esnaf kardeşimize rastlarsınız," diyerek tablonun vahametini aktardı.
Vekil Sümer, Ticaret Bakanlığı'nın 2026 yılı bütçesinin, iktidarın küçük esnafı göz ardı ettiğini, yalnızca belirli sermaye sahiplerini düşündüğünü açıkça ortaya koyduğunu öne sürdü. Bakan'dan kendisini iyi dinlemesini rica eden Sümer, Adanalı bir esnaf hemşehrisinden aldığı mektubu kürsüden okudu.
Mektupta esnafın yirmi yedi yıldır aynı dükkânda çalıştığı, günlük cirosunun 3 ila 4 bin lira arasında olduğu ve bunun yarısının veresiye olduğu belirtiliyor. Esnaf, bu ayki üç faturasının toplamının 29 bin lira olduğunu ve dükkân kirasının bu rakama dahil olmadığını ifade ederek, "Devletten teşvik falan istemiyorum, batmayayım yeter," feryadını dile getirdi.
Sümer, esnafın gönderdiği şişkin faturaları göstererek, hazırlanan bütçede bu dayanılmaz duruma herhangi bir çözümün bulunmadığını belirtti.
İSTİKRAR SÖZLERİNE KARŞIN TİCARET TARİHİNİN EN DÜŞÜK SEVİYESİ
Milletvekili Sümer, Türkiye ticaretinin tarihinin en düşük seviyelerine yaklaştığını ve küçük esnafın kepenk indirdiğini belirtirken, iktidarın hâlâ "istikrar" söylemini sürdürdüğünü eleştirdi. Perakende fiyatlarının rekor düzeyde arttığını kaydeden Sümer, bazı şehirlerde bir kilogram kıymanın fiyatının neredeyse asgari ücretin yüzde 10'una ulaştığını söyledi.
Tedarik zincirinde yaşanan kriz, Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin (KOBİ) çeklerini ödeyememesi ve iflasların son on yılın zirvesine çıkması gibi kritik sorunlara değinen Sümer, Ticaret Bakanlığı'nın asıl önceliğinin ise "ihracat makyajı yapmak" ve ekonomide sanal başarılar üretmek adına rakamlarla oynamak olduğunu iddia etti. Sümer, bu tür manipülatif yaklaşımların geçmişte iktidarları yıktığını hatırlatarak Bakanı uyardı.
ESNAF YAZAR KASASINI HURDACIYA GÖTÜRÜYOR
Milletvekili Orhan Sümer, geçmişte yaşanan sembolik yazar kasa fırlatma eylemlerine atıfta bulunarak, "Esnaf artık yazar kasasını saklayamıyor, hediye olarak da tutamıyor. Durum o kadar vahim ki, esnaf kasasını hurdacıya götürüyor, evine ekmek parası götürebilmek için," sözleriyle ekonomik çöküşün boyutunu gözler önüne serdi. Bu durumun, Türkiye'nin geldiği ticaret ve ekonomi manzarasını açıkça gösterdiğini dile getirdi.
ÇEYREK ALTIN 26 LİRADAN 9.500 LİRAYA
Sümer, yedi yıldır Ticaret Bakanlığı bütçeleri üzerine konuştuğunu ve her seferinde verilen sözlerin tutulmadığını, ticaret hacminin gerilediğini, hatta bakanların kendi bakanlıklarına satış yaptığını ve yandaş şirketlerin önünün açıldığını anlattıklarını ifade etti. Ancak AKP iktidarının maalesef bildiğini okumaya devam ettiğini söyledi.
Basit bir ekonomik karşılaştırma yapan Sümer, Cumhuriyet tarihindeki tüm iktidarların ekonomik durumunu gösteren verileri sundu. Sümer, AKP iktidara gelmeden önceki 2002 yılındaki ortalama kira fiyatının 120 lira olduğunu, yirmi üç yıllık AKP iktidarı sonunda en düşük kiranın bile 20 bin liraya ulaştığını vurguladı. (CHP sıralarından alkışlar)
Benzer şekilde, 2002'de ortalama akaryakıt fiyatının 1 lira 62 kuruş iken, şimdi 57 lira 63 kuruşa çıktığını; çeyrek altının ise 2002'de 26 lira iken, günümüzde 9.500 lira seviyesine geldiğini açıkladı.
Sümer, "Bu basit matematikle hangi esnaf, hangi tüccar, hangi ticaret erbabı ayakta kalabilir?" diye sordu. Geçen yıl da aynı kilidi göstererek iktidarı uyarmasına rağmen hiçbir adımın atılamadığını belirterek sözlerini sonlandırdı. Sümer, AKP'nin kilit vurduğu bu kapının, ancak Cumhuriyet Halk Partisi iktidarında açılacağı sözünü vererek Genel Kurulu selamladı.
(Kaynak: NEFES)
