Türkiye genelindeki yaklaşık 26 milyon hanenin büyük bir bölümünde temizlik, bakım veya günlük ev hizmetleri için bir çalışan istihdam edilirken, birçok vatandaşın bu çalışanlara dair zorunlu Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) bildirimini ya bilmediği ya da göz ardı ettiği için çok büyük bir risk altında olduğu ortaya çıktı.
SGK uzmanı İsa Karakaş, Türkiye Gazetesi’ndeki dikkat çeken köşe yazısında, bu basit görünen ihmalin sonuçlarının “sizi evsiz bile bırakabilir” düzeyinde çarpıcı olduğunu vurguladı.
💥 TEHLİKE ÇANLARI: İŞ KAZASI DURUMUNDA FATURA DOĞRUDAN EV SAHİBİNE KESİLİYOR
Uzman Karakaş, ev hizmetlerinde çalışan kişinin sigortasız olarak istihdam edilmesinin işverene sadece para cezası yüklemediğini, asıl büyük tehlikenin bir iş kazası anında patlak verdiğini belirtiyor.
Sigortasız çalışan bir kaza geçirdiğinde, tüm maddi sorumluluk doğrudan ev sahibine yükleniyor. Bu yükümlülükler şunları kapsıyor:
-
Hayatını kaybeden çalışanın eş, çocuk ve anne-babasına bağlanacak ömür boyu maaşlar.
-
Meydana gelen kazanın tüm tedavi ve hastane masrafları.
-
SGK’nın ev sahibine yönelik düzenlediği rücu (tazminat) ödemesi.
Karakaş’ın aktardığı çarpıcı örnek, durumun vehametini gözler önüne seriyor: Evde cam silerken düşerek vefat eden sigortasız bir ev çalışanı için SGK’nın hak sahiplerine bağlayacağı maaşların güncel toplu değeri milyonlarca liraya erişiyor. Uzman, bu miktarın bizzat işverenden tahsil edileceğini vurgulayarak, “Bu para, tek bir evin, hatta birkaç aracın toplam değerini bile aşabilir,” ifadelerini kullanıyor.
🛡️ SADECE 1 DAKİKA: KOLAY İŞLEM MİLYONLUK FELAKETİ ÖNLÜYOR
SGK uzmanı Karakaş, vatandaşların bu büyük riskten kolayca kurtulabileceğini hatırlatıyor. Kurumun sunduğu “Kolay İşverenlik Uygulaması” sayesinde işlemlerin son derece sadeleştiğini belirten Karakaş, bilhassa ayda 10 günden az çalışanlar için günlük ödenmesi gereken prim miktarının sadece 17,34 TL olduğunu söylüyor.
Bu sistemin ev sahiplerine sağladığı avantajlar şöyle sıralanıyor:
-
Ek bir muhasebeci masrafı ortaya çıkmıyor.
-
Aylık olarak düzenli bir bildirim zorunluluğu bulunmuyor.
-
Tüm işlemler, e-Devlet üzerinden yalnızca bir dakikada tamamlanabiliyor.
🚫 YABANCI UYRUKLU ÇALIŞAN RİSKİ KATLANARAK ARTIYOR
Karakaş, yabancı uyruklu çalışan istihdam edenleri ise daha büyük riskler konusunda uyarıyor. Yabancı bir kişinin ayda 10 günden az çalıştırılamayacağını ve çalışma izni olmayanların tespit edilmesi durumunda çok ağır para cezaları ve idari yaptırımlar uygulanacağını belirtiyor.
Bu ağır yaptırımların, olası bir kaza hâlinde ödenecek yüksek tazminatlarla birleştiğinde “ev ve araba satarak bile karşılanamayacak düzeylere” ulaşabileceğini ifade ediyor.
🤝 TASARRUF DEĞİL, KUMAR: MAL VARLIĞI RİSK ALTINDA
Türkiye Gazetesi yazarı SGK uzmanı İsa Karakaş, köşe yazısının genelinde ev hizmetlerinde sigortasız istihdamın “tasarruf değil, adeta bir kumar” oynama anlamına geldiğini kesin bir dille belirtiyor.
Uzman isme göre, bir kaza yaşanması durumunda ev sahibinin karşılaşacağı mali yükümlülük, genellikle o kişinin mevcut tüm mal varlığını aşabilecek boyutlara ulaşıyor. Karakaş, bu nedenle vatandaşların ayda 10 günden az çalışanlar için sadece günlük 17,34 TL prim ödemesi yaparak hem evini hem de vicdanını güvence altına alması gerektiğini önemle hatırlatıyor.
