Sırbistan’ın başkenti Belgrad, son yılların en büyük hükümet karşıtı protestosuna sahne oldu. On binlerce kişi, Cumhurbaşkanı Aleksandar Vučić’in yönetimine karşı sesini yükseltmek için sokaklara döküldü. Novi Sad faciasının ardından artan yolsuzluk iddiaları, ülkeyi derin bir siyasi krize sürükledi. Protestolar, hükümetin yeterli önlem almadığı ve sorumluları cezalandırmadığı gerekçesiyle daha da büyüdü.
NOVİ SAD FELAKETİ VE PROTESTOLARIN PATLAŞMASI
2024 yılının Kasım ayında Novi Sad’da meydana gelen tren istasyonu çökmesi, Sırbistan’ı derinden sarstı. 15 kişinin ölümüne ve çok sayıda kişinin yaralanmasına yol açan bu felaketin ardından, inşaat ihmalinin ve yolsuzluğun faciaya yol açtığı iddiaları gündeme geldi. Aralık ayında başlayan öğrenci protestoları, hızla büyüyerek ülke genelinde geniş çaplı bir hükümet karşıtı harekete dönüştü. Protestocular, hükümetin bu olayla ilgili şeffaflık sağlamadığını ve sorumluların adalet önüne çıkarılmadığını belirtiyor.
BELGRAD’DA YÜZLERCE BİN KİŞİ SOKAKLARDA
Cumartesi günü düzenlenen hükümet karşıtı mitinge katılımın en az 107 bin kişi olduğu bildirildi. Ancak bağımsız kaynaklar, katılımcı sayısının çok daha fazla olabileceğini ifade etti. Protestocular, başta yolsuzluk iddiaları olmak üzere, Vučić yönetiminin ve hükümetin istifasını talep ediyor. Sırbistan’ın dört bir yanından gelen göstericiler, şehirdeki ulaşım kısıtlamalarına rağmen Belgrad’a akın etti. Çiftçiler traktörleriyle, bazıları ise bisikletleriyle eyleme destek verdi.
HÜKÜMET PROTESTOLARIN BÜYÜMESİNİ ENGELLEMEYE ÇALIŞTI
Sırbistan hükümeti, Belgrad’daki büyük miting öncesinde protestocuların şehre ulaşmalarını engellemek amacıyla bazı önlemler aldı. Devlet demiryolları, güvenlik gerekçesiyle şehirlerarası tren seferlerini iptal etti. Başkentteki bazı toplu taşıma hizmetleri de durduruldu. Buna rağmen, göstericiler ulaşım araçlarıyla Belgrad’a gelerek protestolarını sürdürdü.
GERİLİM YÜKSELDİ: ÇATIŞMALAR VE SİVAS ÖNLEMLERİ
Protestoların gerilimli geçmesi bekleniyordu. Gerçekten de Belgrad’ın Zarkovo banliyösünde, bir araç göstericilerin arasına dalarak üç kişiyi yaraladı. Ayrıca, şehrin bazı bölgelerinde protestoculara yönelik saldırılar yaşandı. Traktörlere yapılan saldırılar sonucu üç kişi gözaltına alındı. Muhalifler, bu saldırıların protestocuları korkutma amacı taşıdığını belirtti.
HÜKÜMET YANLILARI SOKAĞA İNDİ: GERİLİMİN ARTMASI
Protestolar devam ederken, Vučić’i destekleyen bazı gruplar da sokaklara çıktı. Pionirski Parkı’nda toplanan hükümet yanlıları, şehirdeki gerilimi daha da artırdı. Bazı raporlarda, bu grupların içinde organize futbol holiganları ve eski özel kuvvet üyelerinin olduğu iddia ediliyordu. Polis, hükümet destekçileri ile protestocuları birbirinden ayırmak için geniş güvenlik önlemleri aldı.
YASAKLI SONİK SİLAH İDDİALARI
Protesto sırasında, muhalefet ve insan hakları örgütleri, polisin yasaklı sonik silah kullandığını öne sürdü. Göstericiler, kulaklarını sağır eden yüksek ses dalgalarına maruz kaldıklarını iddia etti. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne suç duyurusunda bulunmayı planlayan muhalefet, bu iddiaları kabul edilemez olarak nitelendiriyor.
HÜKÜMETİN ÜZERİNDEKİ BASKI ARTIYOR
Novi Sad’daki facianın ardından Sırbistan hükümeti, yolsuzluk soruşturmalarını başlattığını ve 13 kişiyi suçladığını duyurdu. Ancak protestocular, bu adımların yetersiz olduğunu ve sorumluların gerçek anlamda cezalandırılmadığını savunuyor. Başbakan Milos Vucevic ve iki bakanın istifa etmesi, halkın taleplerine yanıt verilmediği görüşünü pekiştirdi.
AVRUPA BİRLİĞİ VE BM’DEN UYARI: DIŞ MÜDAHALE İDDİALARI
Avrupa Birliği ve Birleşmiş Milletler, Sırbistan hükümetine gösteri hakkına saygı gösterilmesi gerektiğini belirterek uyarılarda bulundu. Bu açıklamalar, batılı ülkeler tarafından Sırbistan’ın iç işlerine müdahale edilmeden hükümetin demokratik haklara saygı duyması gerektiği mesajı verildi.
SIRBİSTAN'DAKİ SİYASİ KRİZİN GELİŞMELERİ
Sırbistan’daki protestolar, hükümetin büyük baskılar altında olduğu bir dönemi işaret ediyor. Novi Sad faciasının yol açtığı gerilim, gün geçtikçe büyüdü. Hükümetin aldığı tedbirler, halkın tepkisini dindirmedi. Avrupa ve dünya kamuoyunun ilgisi, protestoların geleceği konusunda daha fazla etkiye sahip olacak gibi görünüyor.
PROTESTOLARIN DEVAM EDECEĞİ AÇIKLANDI
Göstericiler, taleplerinin karşılanmaması durumunda protestoların süreceğini belirtti. Bu kriz, sadece Sırbistan’ın iç meselelerini değil, ülkenin uluslararası ilişkilerini de etkileyecek gibi görünüyor.