Ünlü ekonomist Mahfi Eğilmez, Türkiye'nin yüksek enflasyon sorununun ardından "skimpflasyon" ve "shrinkflasyon" konularına dikkat çeken bir yazı kaleme aldı. Skimpflasyonun ürün kalitesinde düşüşe, shrinkflasyonun ise ürün gramajında düşüşe neden olduğunu belirten Eğilmez, özellikle gıda sektöründe bu durumun nihai tüketiciler için önemli bir sorun oluşturduğunu ifade etti.
ENFLASYONLA İLGİLİ TARTIŞMALAR: İKTİDARA KATKI MI, ZARAR MI?
Eğilmez, ürünlerdeki enflasyon etkisini azaltmak amacıyla gerçekleştirilen skimpflasyon ve shrinkflasyonun, iktidara kısa vadeli katkı sağladığını ancak uzun vadede büyük zararlara yol açtığını belirtti. "Enflasyonla ilgili tartışmalar" başlıklı yazısında, enflasyonun dünya genelinde bir tehdit oluşturduğunu vurgulayan Eğilmez, gelişmiş ülkelerdeki düşük enflasyon oranlarının bile yüksek olarak kabul edildiğine dikkat çekti.
SKIMPFLASYON: MAL KALİTESİNDEKİ DÜŞÜŞÜ GİZLEYEN YÖNTEM
Mahfi Eğilmez, fiyat değişmemesi için başvurulan skimpflasyonun, ürün içeriğindeki değişikliklerle mal kalitesinde düşüşe neden olduğunu açıkladı. Tereyağı örneğiyle açıklanan bu yöntemde, gramajı düşük kalitesiz bir malın, aynı fiyatla satılarak enflasyona etki etmediği izlenimi verildiğini belirten Eğilmez, tüketicilerin aslında daha az değerli bir ürünü aynı fiyata aldıklarını ifade etti.
SHRINKFLASYON: BOYUTTA DÜŞÜŞ, FİYATTA DEĞİŞİKLİK YOK
Eğilmez, enflasyona etkisi olmadığı gibi görünen shrinkflasyonu da şu sözlerle açıkladı: "Ürünün fiyatı aynı kalmakla birlikte boyut, ağırlık ya da hacminde ortaya çıkan düşüş, aslında bir enflasyonist değişimi simgeler." Örneğin, belediye tarafından belirlenen bir ekmeğin standart fiyatının korunması amacıyla gramajının düşürülmesinin, aslında tüketicilere daha az ürünü aynı fiyata alma zorunluluğu getirdiğini belirten Eğilmez, bu durumun da bir tür shrinkflasyon örneği olduğunu kaydetti.
TÜKETİCİLER ZARARDA, İKTİDAR VE ÜRETİCİ KAZANÇLI
Her iki durumda da zarar görenin tüketiciler olduğunu vurgulayan Eğilmez, bu yöntemlerin hem üreticiye kısa vadeli kazanç sağladığını hem de devletin enflasyon rakamlarını düşük gösterdiğini belirtti. Tüketicilerin daha az kaliteli veya daha az miktarda ürünü aynı fiyata almalarının yanı sıra, uzun vadede ekonominin sağlığına zarar veren bu yöntemlere karşı dikkatli olunması gerektiğini ifade etti.
