Milyonlarca kişiyi ilgilendiren önemli bir gelişmeyle, Türkiye'de çalışma saatleriyle ilgili yeni bir düzenleme gündemde.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, iş dünyasının ihtiyaçları ve iş-özel yaşam dengesini göz önünde bulundurarak çalışma saatlerini aşağı çekecek, uzaktan, kısmi ve geçici süreli çalışmaları düzenleyen yenilikleri hayata geçirecek.
ÇALIŞMA SÜRELERİNDE TARİHSEL EĞİLİM VE YENİ DÜZENLEMELER
Dünya genelinde 8 saatlik çalışma günü uygulaması yaklaşık yüz yıldır devam ederken, Türkiye'de genel çalışma süresi haftada 45 saat olarak belirlenmiş durumda.
Pandemi sonrasında esnek çalışma modellerinin yaygınlaşması, çalışma saatlerindeki sürelerin azaltılmasını gündeme getiriyor. Meclis Araştırma Hizmetleri Başkanlığı'nın yaptığı araştırmaya göre, uzun çalışma sürelerine engel olmak ve iş gücünü korumak amacıyla çalışma sürelerinin düzenlenmesine yönelik çabalar artıyor.
ÇALIŞMA SÜRELERİNİN UYGULAMA ŞEKİLLERİ VE MECLİS GÜNDEMİ
Çalışma sürelerinin düzenlenmesi, İş Kanunu'na İlişkin Çalışma Süreleri Yönetmeliği ile belirleniyor.
Teknolojik değişim ve verimlilik artışı göz önüne alınarak çalışma sürelerinin Meclis tarafından yeniden belirlenmesi gündemde.
Hedef, uzun çalışma sürelerini engelleyerek iş güvenliğini sağlamak, halk sağlığına katkıda bulunmak ve ailelere daha fazla zaman ayırmak.
ÇALIŞMA SÜRELERİNDE DENEYİMLER VE ULUSLARARASI KARŞILAŞTIRMALAR
Meclis Araştırma Hizmetleri'nin incelediği dünya örneklerine göre, Fransa'da yasal haftalık çalışma süresi 35 saat, Belçika ve Avustralya'da 38 saat, İsveç'te 40 saat, İngiltere'de ise fazla mesai dahil 48 saati geçmiyor. Bazı ülkelerde çalışma saatlerinin kısaltılması ve yeni çalışma modelleriyle ilgili deneyimler inceleniyor.
FAZLA ÇALIŞMA VE İZİN DÜZENLEMELERİ
Yasal olarak haftada en çok 45 saat çalışılabilmesine rağmen, işveren ve işçi arasında anlaşmaya varılması durumunda bu süre daha da azaltılabilir. Fazla mesai konusunda ise çalışanın ispat yükümlülüğü bulunuyor ve fazla çalışma süresi için izin kullanma imkanı da sağlanıyor.
ÇALIŞMA SÜRELERİNİN ÜCRETLENDİRİLMESİ VE KIDEM TAZMİNATI
Çalışılan her bir saat için ödenen ücret, normal çalışma brüt ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde 50 artırılmasıyla belirleniyor.
Fazla çalışma ücreti kıdem tazminatında da hesaba katılıyor. Çalışanın onayı olmaksızın fazla çalışma yapılamıyor ve bu süre yılda 270 saati geçemezken, geçen süre için ücret ödemesi yapılması gerekiyor.
Çalışma saatlerine yönelik bu potansiyel düzenlemeler, iş dünyası ve çalışanlar arasındaki dengeyi sağlamayı amaçlayarak, çalışma hayatına adaptasyonu kolaylaştırmayı hedefliyor. Meclis'in çalışma ve dinlenme süresi uygulamalarına yönelik araştırması, Türkiye'nin yanı sıra birçok ülkenin uygulamalarına da ışık tutuyor.
