Jale İnan, Türkiye’de arkeoloji alanında ilklere imza atan, bilimsel çalışmalarıyla kültürel mirasa sahip çıkan bir isim olarak öne çıkıyor. Ülkenin ilk kadın arkeoloğu unvanını taşıyan İnan, hem akademik hem de saha çalışmalarıyla Türk arkeolojisinin temel taşlarından biri hâline geldi.
EĞİTİM VE İLK YILLAR
1914 yılında İstanbul’da dünyaya gelen Jale İnan, müzeci ve arkeolog olan babası Aziz Ogan sayesinde küçük yaşlarda arkeolojiyle tanıştı. Lise eğitiminin ardından Atatürk’ün yurt dışına öğrenci gönderme projesi kapsamında Almanya’ya gitti. Berlin ve Münih üniversitelerinde klasik arkeoloji eğitimi aldı. Akademik kariyerine sağlam bir temel oluşturan bu süreçte doktorasını da tamamladı.
AKADEMİK KARİYERİ VE KAZILAR
Eğitimini tamamladıktan sonra Türkiye’ye dönen İnan, İstanbul Üniversitesi'nde akademik çalışmalarına başladı. Prof. Dr. Arif Müfid Mansel ile birlikte Side ve Perge antik kentlerinde yürütülen kazılarda görev aldı. Kazılarda gösterdiği kararlılık, disiplini ve liderlik yeteneği kısa sürede dikkat çekti. Mansel’in vefatının ardından bu iki önemli kazının başkanlığını devraldı ve çalışmaların uzun yıllar boyunca sürdürülebilmesini sağladı.
ARKEOLOJİYE KATKILARI
Jale İnan, Side ve Perge kazılarıyla yüzlerce eserin gün yüzüne çıkmasına öncülük etti. Kazılardan çıkarılan eserlerin korunması ve sergilenmesi için Antalya ve Side’de müze kurulmasına önayak oldu. Bu çabaları sayesinde yalnızca antik kentler değil, arkeolojik buluntular da bilimsel ve kültürel birer değere dönüştü.
"YORGUN HERKÜL" HEYKELİ MÜCADELESİ
1980’li yıllarda Side’den kaçırılan "Yorgun Herkül" heykelinin üst kısmı yurt dışına çıkarıldı. Jale İnan, bu eserin Türkiye’ye ait olduğunu bilimsel verilerle ortaya koydu. Uzun süren çabalar sonucu heykelin üst bölümü 2011 yılında Türkiye’ye iade edildi. İnan, bu mücadeleyi ömrü boyunca sürdürdü ve tarihi eser kaçakçılığıyla savaşan önemli bir bilim insanı olarak tarihe geçti.
YAŞAMI VE VEFATI
Jale İnan, arkeolojiyi yalnızca bir meslek değil, yaşam biçimi olarak benimsedi. Sahadaki çalışmalarının yanı sıra yazdığı makaleler ve bilimsel raporlarla da bilgi üretti. 2001 yılında yaşamını yitiren İnan, ardında yüzlerce eser, yetiştirdiği öğrenciler ve unutulmaz bir miras bıraktı.
