Türkiye Ziraat Odaları Birliği’nin (TZOB) yayımladığı Kasım ayı fiyat değerlendirme raporu, Kahramanmaraş’taki market ve üretici fiyatlarındaki çarpıcı değişimleri gözler önüne serdi. Rapora göre, pırasa fiyatı en çok artan ürün olurken, marul ise en fazla ucuzlayan sebze olarak kayıtlara geçti. Özellikle mandalina, portakal ve ıspanak gibi temel gıdalarda üretici ve market fiyatları arasındaki uçurum dikkat çekici boyutlara ulaştı.

KASIM AYI MARKETLERDE FİYAT HAREKETLİLİĞİ

TZOB’un 5 bölgeden topladığı verilerle hazırladığı rapora göre, Kahramanmaraş marketlerinde takip edilen 42 temel üründen 24’ünün fiyatı düşerken, 18’inin fiyatı arttı.

📈 ZAM ŞAMPİYONU PIRASA VE ISPANAK

Kahramanmaraş marketlerinde Kasım ayının fiyat artışı şampiyonu pırasa oldu. Pırasa fiyatlarında yüzde 149,5’lik rekor bir artış yaşandı. Pırasayı; yüzde 118 ile ıspanak, yüzde 71 ile fındık ve yüzde 58 ile Antep fıstığı izledi. Bu büyük artış, yerel pazarlara da yansıdı ve pırasanın bazı semt pazarlarında 40 TL’yi geçtiği gözlemlendi.

📉 EN ÇOK UCUZLAYAN MARUL

Fiyatı en fazla düşen ürün ise marul oldu. Marul fiyatları, yüzde 55’e varan bir düşüşle tüketicinin yüzünü güldürdü. Marulu; yüzde 46 ile portakal ve yüzde 43 ile kuru soğan takip etti. Yeşilliklerdeki bu düşüş, bazı marketlerde marulun 7-8 TL seviyelerine kadar gerilemesini sağladı.

ÜRETİCİ VE MARKET ARASINDAKİ MAKAS KAPANMIYOR

Raporda en kritik bulgulardan biri, üretici ile market fiyatları arasındaki devasa fark oldu. En büyük uçurum ise mandalinada yaşandı. Üreticide 6,20 TL olan mandalina, market raflarına 30 TL’ye ulaşarak beş katından fazla fark yarattı. Aynı fiyat makası; portakal, ıspanak ve maydanoz gibi diğer temel sebze ve meyvelerde de belirginleşti.

Kahramanmaraş Ziraat Odası yetkilileri, bu büyük fiyat farkının temel nedenlerini; nakliye, ambalaj, ürün fireleri ve aracı (komisyoncu) maliyetleri olarak açıkladı.

ÜRETİCİ FİYATLARINDAKİ DEĞİŞİM VE ETKENLER

Kasım ayında Kahramanmaraşlı üreticilerin sattığı ürünlerin fiyatlarında da önemli hareketlilikler yaşandı:

Patatesteki fiyat artışına karşın, portakal, mandalina ve kabakta düşüşler dikkat çekti. Öte yandan salatalık ve kuru incirde sınırlı fiyat artışları kaydedildi.

TZOB raporu, fiyat değişimlerini etkileyen faktörleri de analiz etti. Adana’da yaşanan tarım işçisi grevleri, erkenci mandalina hasadının gecikmesine ve raf ömrü kayıplarına neden oldu. Ayrıca, Rusya’nın Türkiye yerine alternatif ülkelere yönelmesi, iç piyasada portakal ve mandalina arzının artmasına ve fiyatların düşmesine yol açtı. Karnabahar ve kabakta da arzın talepten yüksek olması fiyatları aşağı çekti.

ÇİFTÇİNİN GİRDİ MALİYETLERİ YÜKSELMEYE DEVAM EDİYOR

Kahramanmaraşlı çiftçilerin en büyük sorunlarından biri olan girdi maliyetlerindeki artış Kasım ayında da sürdü. Bir yıl içinde yaşanan fiyat artışları:

  • Üre gübresinde: Yüzde 65,5

  • Süt yeminde: Yüzde 28

  • Mazotta: Yüzde 29,9

  • Tarım ilacı fiyatlarında: Yüzde 13,6

Ziraat Odası yetkilileri, girdi maliyetleri makul seviyelere düşmeden, market fiyatlarının kalıcı olarak düşmesinin zor olacağını vurguladı.