6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen asrın felaketi, Kahramanmaraş’ta sadece binaları yıkmakla kalmadı, kentin ekonomik omurgasını da sarstı. Türk Deprem Araştırma Dergisi’nin 2025 verilerine göre, kentteki ekonomik faaliyetler yüzde 49,3 oranında geriledi.
Selçuk Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Sevilay Konya tarafından hazırlanan kapsamlı araştırma, depremin merkez üssü Kahramanmaraş’taki ticari ve endüstriyel hasarı gözler önüne serdi. Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ve TÜİK verileriyle desteklenen çalışmaya göre, şehirdeki işgücü piyasası son yılların en ağır daralmasını yaşıyor.
İŞGÜCÜ PİYASASINDA DERİN YARA: YÜZDE 49,3 FAALİYET KAYBI
Deprem sonrası süreçte üretim çarklarının durma noktasına geldiği Kahramanmaraş, bölgedeki ekonomik kayıpta ilk sıralarda yer aldı. Malatya’nın yüzde 58,8 ile en yüksek kaybı yaşadığı tabloda, Kahramanmaraş yüzde 49,3’lük düşüşle dikkat çekti. Sanayi, ticaret ve hizmet sektörlerindeki bu ani gerileme, şehir ekonomisindeki sürdürülebilirliği tehlikeye attı. Araştırma sonuçları, kentin eski ekonomik gücüne kavuşması için aşılması gereken yolun uzunluğunu kanıtladı.
ÇALIŞMA SAATLERİ VE İSTİHDAMDA BÜYÜK KAYIP
Şehirde yalnızca fiziksel yapılar değil, mesai saatleri ve istihdam rakamları da büyük yara aldı. İŞKUR verilerine dayanan incelemeler, Kahramanmaraş’ta açık iş pozisyonlarında radikal bir azalma yaşandığını gösterdi. Aktif çalışan ve kayıtlı sigortalı sayısındaki sert düşüş, hane halkı gelirlerini doğrudan etkileyerek yerel ekonominin nakit akışını kısıtladı. İş yeri sayısındaki azalma ise istihdamın tabana yayılmasını zorlaştıran temel unsur oldu.
İŞSİZLİK ÖDENEĞİ BAŞVURULARI ZİRVEYİ GÖRDÜ
Felaketin ardından 2023 yılında işsizlik ödeneğine başvurularda yüzde 36’yı aşan bir patlama yaşandı. Kahramanmaraşlı binlerce çalışan kısa çalışma ödeneğiyle ayakta kalmaya çalışırken, 2024 yılıyla birlikte ekonomik toparlanmanın ilk emareleri belirdi. Ancak uzmanlar, bu kıpırdanmanın büyük ölçüde inşaat sektörü ve küçük esnafın çabasıyla sınırlı kaldığını bildirdi. Sürdürülebilir bir kalkınma için makro düzeyde sanayi yatırımlarının şart olduğu vurgulandı.
2023 SONRASI EKONOMİK DENGELER TAMAMEN DEĞİŞTİ
Bai-Perron yapısal kırılma testi sonuçları, Kahramanmaraş ekonomisinin 2023 ortası itibarıyla eski işleyişinden tamamen koptuğunu ortaya koydu. İstatistiksel veriler, sigortalı çalışan sayısındaki değişimin geçici bir dalgalanma olmadığını, aksine kalıcı bir yapısal dönüşümü işaret ettiğini gösterdi. Bu durum, kentin ekonomik planlamasının artık deprem öncesi normlara göre yapılamayacağını kanıtladı.
GENEL GÖRÜNÜM: AĞIR HASAR VE KIRILGAN TOPARLANMA
Özetle, 6 Şubat depremleri Kahramanmaraş’ın sosyal ve ekonomik dokusunda derin izler bıraktı. 2024 yılında gözlenen sınırlı iyileşme, kentin dirençli yapısını gösterse de riskler devam ediyor. Akademisyenler ve ekonomi uzmanları, Kahramanmaraş’ın yeniden kalkınması için kapsamlı ve uzun soluklu rehabilitasyon stratejilerinin uygulanması gerektiğini belirtiyor.
