Yunanistan’ın yakın tarihindeki en etkili siyasi figürlerden biri olan eski başbakan Kostas Simitis, 5 Ocak 2025 tarihinde 88 yaşında hayata gözlerini yumdu. Simitis, özellikle Yunanistan’ın Avrupa Birliği ile entegrasyon sürecinde üstlendiği liderlikle hatırlanıyor. Ölümünün ardından Yunanistan’da ulusal yas ilan edildi ve halk, siyasi mirasına ve ülkenin modernleşmesindeki katkılarına yönelik anmalar gerçekleştirdi.

KOSTAS SIMITIS'İN HAYATI VE EĞİTİM YILLARI

Kostas Simitis, 23 Haziran 1936’da Yunanistan’ın Pire şehrinde dünyaya geldi. Çocukluk yılları, savaşın ve iç çatışmaların gölgesinde geçti. İkinci Dünya Savaşı ve Yunan İç Savaşı'nın toplum üzerindeki yıkıcı etkilerini bizzat deneyimledi. Eğitimini hukuk ve ekonomi alanlarında tamamlayan Simitis, Almanya ve İngiltere'de aldığı eğitimle uluslararası bir akademik kariyer inşa etti. 1971-1975 yılları arasında Almanya’daki Giessen Üniversitesi’nde profesörlük yaptıktan sonra, 1977’de Atina Panteion Üniversitesi’nde Ticaret Hukuku profesörlüğüne yükseldi.

Akademik kariyerinin yanı sıra, gençlik yıllarında siyasi mücadeleye de atıldı. 1967-1974 arasındaki askeri cunta döneminde, özgürlük mücadelesinin parçası olarak "Panhelenik Kurtuluş Hareketi"ne (PAK) katıldı.

POLİTİKAREYE ADIM ATAN SIMITIS

Simitis, siyasetle tanışmaya 1965 yılında sosyal demokrat eğilimli "Aleksandros Papanaastasiou Hareketi" ile başladı. 1974’teki askeri cuntanın sona ermesinin ardından, Andreas Papandreou ile birlikte Panhelenik Sosyalist Hareketi (PASOK) kurdu. Bu parti, Yunanistan’ın siyasi haritasında önemli bir yer edinirken, Simitis, PASOK’un modernist kanadında öne çıktı.

1981’de PASOK’un iktidara gelmesiyle birlikte çeşitli bakanlık görevlerinde bulunan Simitis, özellikle Avrupa yanlısı politikaları savunarak, partinin daha ulusalcı kanadıyla sık sık çatışmalar yaşadı. 1987’de Ekonomi Bakanı olarak görevinden istifa etti ve 1995’te Sanayi Bakanlığı görevini bırakırken, parti liderliğine adaylık sinyalleri vermeye başladı.

BAŞBAKANLIK DÖNEMİ VE MODERNLEŞME HEDEFİ

18 Ocak 1996’da, Andreas Papandreou'nun sağlık sorunları nedeniyle görevini bırakmasının ardından, PASOK’un Meclis Grubu’nun desteğiyle başbakanlık koltuğuna oturdu. Aynı yıl parti başkanlığına da seçilen Simitis, başbakanlık ve parti liderliği görevlerini birleştirerek önemli bir siyasi güç elde etti.

Başbakanlık sürecinde, Yunanistan’ı modernize etmeyi ve Avrupa ile bütünleşmeyi hedefleyen Simitis, 1996-2004 yılları arasında birçok ekonomik ve sosyal reform gerçekleştirdi. Ancak bu dönem, aynı zamanda birkaç kritik uluslararası kriz ve iç politikada tartışmalarla da anıldı.

İMİA/KARDAK KRİZİ VE TÜRKİYE İLE GERGİNLİKLER

Kostas Simitis’in başbakanlık dönemi, Yunanistan-Türkiye ilişkilerinde önemli bir dönüm noktasını temsil etti. 1996’da yaşanan İmia/Kardak Krizi, iki ülke arasında büyük bir gerilime yol açtı. Bu küçük kayalıklar nedeniyle savaşın eşiğine gelinirken, ABD’nin müdahalesiyle kriz çözüldü. Ancak Simitis'in bu süreçte izlediği politika, Yunan halkının bazı kesimleri tarafından eleştirildi.

Bir diğer önemli kriz ise 1999’da Abdullah Öcalan’ın Kenya’da yakalanmasının ardından yaşandı. Yunan hükümetinin bu olayda oynadığı rol, özellikle Türkiye ile ilişkilerde ciddi gerginliklere yol açtı.

EKONOMİK REFORMLAR VE AVRUPA’YA YÖNELİK ADIMLAR

Kostas Simitis’in en büyük başarılarından biri, Yunanistan’ın Avrupa Birliği’ne entegrasyon sürecini hızlandırmasıydı. 2001’de Yunanistan, Ekonomik ve Parasal Birlik (EMU) üyeliğine kabul edilirken, 2002 yılında da euroya geçiş yapıldı. Bu ekonomik atılımlar, ülkenin küresel düzeydeki ekonomik rekabetçiliğini artırdı.

Simitis'in hükümeti, büyük altyapı projelerine imza atarak Yunanistan’ın fiziki yapısını modernize etti. Atina Metrosu, Elefterios Venizelos Havaalanı ve Egnatia Otoyolu gibi projeler bu dönemin en büyük başarıları arasında yer aldı. Ancak bu yatırımlar, Yunanistan’ı büyük borç yükü altına sokarak, 2008’deki mali krizin temellerini attı.

KIBRIS’IN AVRUPA BİRLİĞİ’NE KATILIMI

Simitis’in dış politikadaki önemli başarılarından biri de Kıbrıs’ın 2004’te Avrupa Birliği’ne tam üyeliğinin sağlanmasıydı. Bu başarı, Yunanistan’ın Doğu Akdeniz’deki etkisini pekiştirirken, Türkiye ile olan ilişkilerde yeni bir dönemin kapılarını araladı.

Şara Suriye'de geçiş dönemi cumhurbaşkanı oldu Şara Suriye'de geçiş dönemi cumhurbaşkanı oldu

TARTIŞMALI OLAYLAR VE BORSA SKANDALI

Başbakanlık dönemindeki en büyük skandallardan biri, 1999’da yaşanan borsa skandalıydı. Bu olay, binlerce Yunan vatandaşının birikimlerini kaybetmesine neden olurken, Simitis hükümetine olan güveni sarstı. Ayrıca, PASOK hükümetinin adı, çeşitli yolsuzluk iddialarıyla anılmaya başlandı. Bu olaylar, Simitis’in siyasi mirasını gölgeleyen önemli faktörler oldu.

KOSTAS SIMITIS’İN VEFATI VE ARDINDAN GELEN TEPKİLER

Kostas Simitis, 5 Ocak 2025 tarihinde, Agioi Theodoroi’deki kır evinde baygın halde bulunarak yaşamını yitirdi. Tüm müdahalelere rağmen kurtarılamayan eski başbakan için Yunan hükümeti, dört günlük ulusal yas ilan etti. Simitis’in cenazesi, Yunanistan’a yaptığı katkılar nedeniyle tam devlet onuruyla gerçekleştirilecek.

Ölümünün ardından, Avrupa’dan ve Yunanistan’dan birçok siyasi lider, Simitis’in Avrupa Birliği'ne olan katkılarını ve liderliğini takdir eden mesajlar yayınladı. Simitis, modern Yunanistan’ın şekillenmesinde oynadığı kritik rolle, hem Yunan halkı hem de dünya siyaseti nezdinde önemli bir figür olarak hatırlanacak.