Kahramanmaraş’ın Pazarcık ilçesinde 7,7; Elbistan ilçesinde ise 7,6 büyüklüğünde deprem meydana gelmişti. İki büyük yıkıcı deprem 10 ili büyük ölçüde etkilerken, AFAD’ın 2020 yılında gerçekleştirdiği raporda çarpıcı bilgilerin olduğu öğrenildi.
AFAD’ın öncülüğünde, valilikler, yerel yönetimler, üniversiteler, kamu kurumlarının ilgili birimleri tarafından, Türkiye’deki bütün kentler için “Afet Risk Azaltma Planı” hazırlanmış, Pazarcık’ın üzerinde bulunduğu fay hattının uzun yıllardır kırılmaların yaşanmadığı ve bu durumun büyük olaylara zemin hazırlayacağı riskine dikkat çekilmiş.
AFAD’ın 2020 yılındaki raporunda Kahramanmaraş’a ait planda, “zemin koşullarının sıvılaşmaya müsait olması, yer altı su seviyesinin yüksekliği, bölgenin aktif fay zonuna yakınlığı” riskler bir bir sıralandığı bilgisine ulaşıldı. Aynı zamanda Hatay ile ilgili yapılan raporda “İlimizde sıvılaşma riski yüksek olan alüviyal zeminde yapılaşmanın bulunması, kentsel dönüşümün parsel bazında yapılıyor olması, yapı stoğu bilgisinin yetersiz olması, vatandaşların zorunlu deprem sigortasını (ZDS) yaptırmaması, ruhsatsız yapıların bulunması ve yapılaşmada denetim eksikliği” raporu dikkat çekti.
Kahramanmaraş’ın zayıf yönlerinin raporlandığı çalışmada bölgenin aktif fay zonuna yakın olması, zemin koşullarının sıvılaşmaya müsait olması, yeraltı su seviyesinin çok yüksek olması risk olarak sıralandı.
İl Afet Risk Azaltma Planı (İRAP) Hazırlama Kılavuzu çalışmalarında pilot il seçilen Kahramanmaraş’ta 2020 yılında gerçekleşebilecek tüm doğal afet ihtimalleri konuşuldu. Çalışmada “Bölge, bu çarpışma sonucunda oluşan ve Türkiye tektoniğinde önemli bir yere sahip olan yanal atımlı sol yönlü Doğu Anadolu Fayı ile Ölü Deniz Fayı'nın etkisi altındadır" denilmesi aslında depremin ‘geliyorum’ demesi olarak adlandırılıyor.
Raporda çok dikkat çeken bir açıklama da var: Gölbaşı-Türkoğlu segmenti, 500 yılı aşkın süredir büyük bir deprem üretmeyen sismik boşluk konumunda bulunmaktadır.
Gölbaşı-Türkoğlu, Doğu Anadolu Fay Hattı'nın beş parçasından biri ve 7.7'lik ilk depremin merkez üssü Pazarcık, bu parça üzerinde yer alıyor.
En Can Alıcı Rapor İşte Burada Başlıyor
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı'nın 3 yıl önce hazırladığı raporun en can alıcı kısmı ise şu şekilde:
-Bölgenin çok uzun sayılabilecek bir durgunluk dönemi geçirmekte oluşu nedeniyle halk, olası bir deprem tehlikesinden habersizdir. Bu durum tehlikenin boyutunu bir kat daha artırmaktadır.
-Bu nedenle olası bir depremde can ve mal kayıplarını en aza indirmek için, meskun alanlarda zemin etütlerinin ayrıntılı olarak yapılması ve tehlikeli zonlardaki (alanlardaki) yapıların tahliyesi zaruridir.
-Ayrıca, yeni kurulacak köy, kasaba ve kentlerin kuruluş ve gelişme yerlerinin seçiminde deprem etkinliği ve deprem riski mutlaka dikkate alınmalıdır.
-Aktif faylardan uzak ve sağlam zeminler üzerinde, betonarme ve statik hesapları doğru olan, depreme dayanıklı binalar yapılmalıdır.
