Son dönemde mevsim normallerinin üzerinde seyreden sıcak hava dalgaları ve düşük yağış miktarı, kuraklık sorununu beraberinde getirerek özellikle Akdeniz çevresindeki Avrupa ülkelerinde zeytin üretimini olumsuz etkiliyor.
Zeytinyağı üretimi özellikle yaz aylarında yaşanan kuraklık ve yüksek sıcaklıklar nedeniyle azalıyor.
Bu durum, zeytinyağı ile ilgili ülkelerde ihracatın durmasına ve ithalatın artmasına yol açıyor.
Birçok ülke, gelecekteki stok sorunlarını önlemek amacıyla zeytinyağı stoklarını arttırma çabasına girdi.
AVRUPA BİRLİĞİ'NDE ZEYTİNYAĞI ÜRETİMİNDE AZALMA
Avrupa Birliği (AB) ülkeleri, dünya zeytinyağı üretiminin büyük bir bölümünü gerçekleştiren bölgelerdir.
Yaşanan zorlu iklim koşulları, AB ülkelerinin zeytinyağı üretimini olumsuz etkiliyor. AB verilerine göre, dünya zeytinyağı üretiminin yaklaşık %67'si AB ülkelerinde gerçekleşiyor.
Akdeniz çevresindeki AB ülkeleri, toplam 4 milyon hektarlık zeytinlik alanı üzerinde yılda ortalama 2 milyon ton zeytinyağı ve 900 bin ton sofralık zeytin üretimi yapıyorlar.
İSPANYA, ZEYTİNYAĞI ÜRETİMİNDE LİDER KONUMDA
Avrupa ülkeleri arasında en fazla zeytinyağı üreten ülke İspanya'dır.
Son yıllarda yaşanan kuraklık ve iklim değişikliği, İspanya'nın zeytinyağı üretimini olumsuz etkiledi.
5 yıl önce İspanya'nın zeytinyağı üretimi 1 milyon 790 bin ton iken, son hasat döneminde bu miktar yaklaşık olarak 3'te 1 oranında azalarak 663 bin tona düştü. İtalya ve Portekiz gibi diğer Avrupa ülkelerinde de zeytinyağı üretimi önemli ölçüde azaldı.
ZEYTİNYAĞI FİYATLARINDA ARTIŞ VE TALEP SORUNU
Azalan zeytinyağı üretimi, sektörde arz talep dengesizliğine neden oldu ve zeytinyağı fiyatlarının hızla artmasına yol açtı. Zeytinyağı fiyatları son dönemde rekor seviyelere ulaştı. Bu artışta yüksek faiz ve enflasyon oranları ile birlikte artan gübre maliyetlerinin etkisi büyük oldu. 2020 yılından bu yana zeytinyağı fiyatları 4 katın üzerinde arttı.
GELECEKTEKİ DURUM VE BEKLENTİLER
Zeytinyağı üretimi ile talep arasındaki dengesizlik nedeniyle fiyat artışının devam etmesi bekleniyor. Zeytinyağı fiyatlarındaki yükselişin, gelecek sezonun zeytin üretiminin de zayıf olmasına neden olabileceği belirtiliyor. Bu durumda talebe ayak uydurmanın en önemli yolunun fiyat artışı olduğu ifade ediliyor.
Bu gelişmeler ışığında, kuraklık ve iklim değişikliği gibi faktörlerin etkisiyle Avrupa ülkelerinin zeytinyağı üretimi azalırken, artan talep ve azalan arz nedeniyle zeytinyağı fiyatlarının yükseldiği gözlendi.
Gelecekte daha sürdürülebilir üretim yöntemleri ve iklim değişikliği ile mücadele önlemleri alınmadığı sürece, zeytinyağı sektöründe bu tür zorlukların devam etmesi bekleniliyor.
