Son zamanlarda ev sahipleri ve kiracılar arasındaki anlaşmazlıklar artıyor. Yargıya intikal eden bu tür uyuşmazlıkların sayısı önemli oranlara ulaştı.
Yaklaşık 100 bin kira tespit davası ve 50.000'den fazla tahliye davası mahkemenin iş yüküne eklendi. Yüksek kiralar için 'haksız kazanç' cezası verilmesine yönelik çalışmalar başlarken, 1 Eylül'den itibaren hem kiracılar hem de ev sahipleri arabuluculuk hizmetlerinden yararlanabilecek.
Sabah gazetesinin aktardığı habere göre, ev sahipleri artık kendi istekleri dışında, kiracının 10 yıl dolmadan veya kendisi ile birlikte yaşayan kişilerin temel ihtiyaçları dışında kirayı ödeyenleri keyfi nedenlerle tahliye edemeyecekler.
Kira tespit davalarında, hakimler eski kiracının hakkını korumak amacıyla "hakkaniyet indirimi" uyguluyorlar. Örneğin, bir vatandaş 6 bin lira kira ödüyorsa ve bölge ortalaması 14 bin lira ise, kira bedeli 10 bin lira olarak belirleniyor.
Kiracılar, ev sahiplerinin taciz, baskı veya tehdidi gibi durumlarla karşılaştıklarında arabulucuya başvurabilecek ve gerekirse dava açabilecekler. Kira sözleşmesinin sona ermesi tek başına bir evden çıkarma sebebi olarak kabul edilmiyor.
Sözleşme bitim tarihinden sonra sürenin uzaması durumunda, sözleşme otomatik olarak yenileniyor. Bu durum sadece kiracıların değil, ev sahiplerinin de yasal haklarını göz önünde bulundurması gereken bir konu.
Hem kiracıların hem de ev sahiplerinin yasal hakları, kira sınırları, zorla tahliye durumu ve 1 Eylül'de başlayacak olan arabuluculuk uygulamasıyla ilgili merak edilen soruların yanıtları aşağıda yer almaktadır:
EV SAHİBİ, KİRACIYI KONTRAT SÜRESİ BİTMEDEN ÇIKARABİLİR Mİ?
Ev sahibi, yasal bir gerekçesi olmadan kiracıyı kontrat süresi dolmadan tahliye edemez. Kiranın ödenmemesi durumunda, noter aracılığıyla ödeme için ihtar gönderilir ve 30 gün beklenir. Bu süre sonunda tahliye davası veya icra takibi yoluyla tahliye talep edilebilir.
1 Eylül itibariyle, dava açmadan önce arabulucu hizmeti de kullanılarak tahliye talebinde bulunulabilecektir. Eğer ev sahibi bilgisi dışında yıkım, esaslı tadilat veya tamirat gibi durumlar söz konusu ise, süre dolmadan tahliye talebinde bulunabilir. Sözleşme bitim tarihi geçse bile, süresi uzayan sözleşme kendiliğinden yenilenir.
EV SAHİBİ, SÖZLEŞME TARİHİNDEN ÖNCE KİRACIDAN TAZMİNAT TALEP EDEBİLİR Mİ?
Herhangi bir sorun olmadan evi terk eden kiracılar için, ev sahibi 3 ay boyunca ek kira talep edebilir. Bu talebi yapabilmesi için, bu süre zarfında yeni bir kiracı bulmamış olması gerekmektedir.
Eğer ev hemen kiraya verilirse, kiracıdan tazminat talep edilmez. Evin kiraya verilmesi ilk ayın sonunda gerçekleşirse, sadece bir aylık tazminat talep edilir.
ARABULUCULUK HİZMETİ İÇİN ÜCRET ALINACAK MI?
Başvurular ve iki saate kadar süren görüşmeler için herhangi bir ücret alınmayacaktır. İki saati aşan görüşmelerde ise, asgari ücret tarifesine göre hesaplanacak bir ücret alınacaktır ve bu ücret taraflar arasında eşit şekilde bölünecektir.
Başvurular, dava açılacak yetkili mahkemenin bulunduğu adliyedeki arabuluculuk bürosuna veya yetkilendirilmiş sulh hukuk mahkemelerine yapılabilir.
Görüşmelere, kiracılar, ev sahipleri, kat malikleri, yöneticiler, ortaklığın giderilmesi davasında hissedarlar ve tarafların yasal temsilcileri olan avukatlar veya vasiler katılabilir.
Kiralara yapılan artışlarda arabuluculuk yoluyla uzlaşı sağlanamazsa ve dava açılırsa, 5 yıldan az süreli sözleşmelerde kira artışı oranı yüzde 25'i aşamayacaktır.
