Kahramanmaraş’ın tarihini ve kültürünü gün yüzüne çıkarmak amacıyla
Dulkadiroğlu Belediyesi tarafından Bahtiyar Yokuşu’nda restorasyonu
tamamlanan tarihi konak, Kahramanmaraş Kültür Tarih Araştırmalar Merkezi
olarak hizmete sunuldu.
Kahramanmaraş’ın zengin tarihi ve kültürel değerlerini ön plana çıkarmak
amacıyla birçok projeye imza atan Dulkadiroğlu Belediye Başkanı Necati Okay,
Bahtiyar Yokuşu’nda yer alan tarihi konağı Kahramanmaraş Kültür Tarih
Araştırmalar Merkezi olarak hizmete sundu. Restorasyon çalışmaları
tamamlanan konak, Kahramanmaraş’ın tarihi ve kültürel zenginliklerini içeren
belgelerle donatıldı.
Dulkadiroğlu Belediye Başkanı Necati Okay, şehrin zengin kültür hazinesine
önemli bir katkı daha sağladıklarını dile getirerek konuyla ilgili açıklama yaptı.
Başkan Okay, Kültür Tarih Araştırmalar Konağı’nın araştırmacılar için geniş bir
arşiv sunduğunun altını çizdi.
Konağın, coğrafyaya özgü her türlü bilgi ve belgenin sürdürülebilir bir koruma
programıyla korunmasını ve ilgililerin kullanımına sunulmasını amaçladığını dile
getiren Başkan Okay, sözlerini şu şekilde sürdürdü: “Temelde tarihi yapının
kendisi korunurken, kıymetli belgelerinde bu çerçevede muhafazası ve gelecek
nesillere aktarılması sağlanmış olacaktır. Kıymetli eserlerin ender nüshasını
kültür ve edebiyat şehri olan Kahramanmaraş’ın ortaya koymuş olduğu
yazmalara, faydalanacakların belirli metotlarla erişimi sağlanacak ve koruma
altında bulunan eserlerin bilimsel araştırmalarda referans teşkil etmesi
sağlanacaktır. Restore edilmiş olan konağın standart ziyaret prosedürü ile
işletilmesi araştırma amacıyla gelen ziyaretçilerin ağırlanması için planlandı.
Kahramanmaraş Kültür Tarih Araştırma Konağı şehrin kültür ve tarih hizmetinde
olmak üzere şehir tarihi ve kültürü hakkında çalışma yapmak veya ilgililere
hizmet sunmak için kuruldu. Ayrıca bu minvalde Cumhurbaşkanlığı Osmanlı
Arşivleri ve Cumhuriyet Arşivlerindeki arşiv niteliği taşıyan Kahramanmaraş’a ait
olan yazılı, görsel ve video kayıtları konakta araştırmacıların gereksinimlerine
karşılık vermektedir.”
ŞEHRİN HAFIZASI OLACAK
İçerisinde barındırdığı geniş arşiviyle merkezin şehrin hafızası olacağını dile
getiren Başkan Okay, şunları aktardı: “Araştırma Konağı şehrin tam olarak
kendisi diyebileceğimiz bir konumdadır. Konak, tarihi bir konağın aslına uygun
restore edilerek içinde kentin kültürüne ve tarihine uygun bir müze haline
getirilmesidir. Şehrin hafızası diyebileceğimiz bir konuma sahiptir. Bu minvalde
bir vatandaşın konağa geldiğinde kentin hafızasına yolculuk ettiğini
görmektedir. Konak yerel ve akademik çalışma yapmak isteyen ayrıca tüm
halkın hizmetine açık bir konumdadır. Konak, el yazma eserler, ansiklopediler,
tarih, edebiyat, coğrafya, matematik, felsefe, gazete, dergi vb. alanında yazılmış
tetkik eserler sergilenmektedir. Bu sergideki ürünlerin hepsi Kahramanmaraş
kentine ait bilgi ve belgeleri ihtiva etmektedir.”
KONAKLARIMIZ ZENGİNLİĞİMİZ OLDU
Başkan Okay, konak restorasyonu çalışmalarının önemine değinerek şunları
söyledi: “Göreve geldiğimiz günden bu yana sürdürdüğümüz konak
restorasyonu çalışmalarımız tüm hızıyla devam ediyor. Şuanda ilçemizde ziyaret
edilebilir ve zengin içeriği ile dikkat çeken 4 adet konağımız mevcut. Ayrıca
Bahtiyar Yokuşu Projesiyle de 50 adet yapının cephe yenilemesini ve
restorasyonunu tamamladık. İlçemizin zengin kültürünü ve tarihini yansıtan bu
konak restorasyonlarının önemine değinmek istiyorum. İnşallah bundan sonraki
süreçte de konaklarımızı restore ederek Kahramanmaraş’ın hizmetine
sunacağız.”
TARİHİ BİLGİ VE BELGELER BU KONAKTA YER ALACAK
Kahramanmaraş tarihine ışık tutacak merkezde yer alacak başlıca konu ve
bilgiler ise şu şekilde: “İnsanlık var olduğu günden bugüne her zaman kültürel
eksende bir uğraş içinde olmuştur. İnsanlığın ilk başladığı dönemlerde insanların
kayalara hayvan resimleri insan resimleri vb. şekiller kazımışlarıdır. Bu resimleri
Kahramanmaraş’ın bazı mağaralarında (Döngel Mağaraları) da görmek
mümkündür. Aynı minvalde devam edersek Döngel Mağaralarında yapılan
arkeolojik kazılarda 12. 400 yıllık Ana tanrıca figürleri bulunmuştur. Bu ise bize
Kahramanmaraş’ın ilkçağlardan günümüze kültür ve sosyal hayatın yoğun
olarak yaşandığı merkezlerden biri olduğunu göstermektedir. Hitit, Sümer
Urartu, Sami gibi eskiçağ milletleri Maraş ile hep bir bağlantı halinde oldu.
Maraş bölgesine genellikle ticari amaçlı gelmişlerse de daha sonra Maraş’ın
şehir coğrafyasının elverişli olması bölgenin sık sık istila edilmesine neden oldu.
Bundan dolayı çok sayıda devletin kurulmasına ve yıkılmasına neden oldu.
Maraş, Roma döneminde de önemini hiç kaybetmeden devam etti. Günümüzde
Namık Kemal Mahallesinde yapılan arkeolojik çalışmalarda çıkan mozaiklerin
dünyadaki en kaliteli mozaikler arasında olması Maraş’ın bir kültür merkezi
olduğunun göstergesidir.”
DULKADİROĞLU BEYLİĞİ’NİN KURULUŞU
“Bölgeye Müslümanlar hâkim olduktan sonra Maraş’ta Dulkadirli Beyliği
kurulur. Dulkadir beyi olan Alaüddevle Bey Maraş’ı ihya eder. Bu minvalde
Maraş’ta medrese, cami, zaviye, han, hamam, buk’a, külliyeler vb. birçok kültür
eseri kurmakla yetinmemiş sınırlarının genişlediği yerlerde de bu eserleri kurdu.
Dulkadirli’nin ihya ettiği şehirlerden biride Antep’tir Antep’te bulunan birçok
tarihi eser Dulkadirli eseridir. Maraş Bölgesi 1517’de Osmanlıya ilhak olduktan
olunca Dulkadirli eserlerini medrese, cami, zaviye, han, hamam, külliyeler vb.
daha da genişleterek zamanla Maraş Osmanlıda ilim merkezi haline geldi.
Maraş’ta sürekli âlim yetiştiren aileler gün yüzüne çıktı. Bunlar,
Kanadıkırıkzadeler, Tekerekliler, Saçaklızadeler, Hayatizadeler, kısakürekliler,
Emirmahmutoğulları, Sünbülzadeler vd. büyük aileler ilim hususunda Osmanlı
coğrafyasındaki âlimleri etkiledi. Bu âlimler içerisinde en önemli âlim
Saçaklızade’dir. Saçaklızade, Maraş’tan balkanlara buradan orta doğuya kadar
etkilemiştir ve Osmanlı dönemi medreselerinde Saçaklızade’nin eserleri
okutuldu. Saçaklızade’nin 40’a yakın eseri bulunmaktadır. Bu eserlerin 2’si hariç
Kahramanmaraş Kültür Tarih Araştırma Merkezi’nden günümüz ilim dünyasına
tekrar kazandırıldı. 1650 ile 1780 arası Maraş Osmanlının ilim merkezi
halindedir. Maraş’ta kır’at, tefsir, kelam, fıkıh gibi her türlü İslami ilimlerin
merkezi konumundadır. Hatta Osmanlıda en büyük müsbet ilimlerin temsilcileri
den biri olan Abdürrahim Paşa matematik alanında çok önemli konuma
yükseldi. Günümüzde Türkiye’de en çok kültür çalışmasının yapıldığı illerin
başında Maraş gelmektedir. Henüz resmi açılışı yapılamayan Kahramanmaraş
Kültür Tarih Araştırma Merkezi’nden bir yıl içinde 5 kitap çıktı. Muhtemelen
Kahramanmaraş’ta binin üzerinde kitap basıldı. Bunlardan bazıları hakkında kısa
bilgiler aktarıldı.”
