EVET solcu değilim ama uzun zamandan beri solun derdiyle dertlenmekte olduğum da bir gerçek!

CHP konusunda az mı yazı yazdım? CHP’yi tutan okurlarımdan tepkiler de alırım:

“CHP’den sana ne!”

Fakat demokrasi fotoğrafının bütününe baktıkça CHP’nin topallayıp durmasını hep dert edinirim ben.

İki gündür de Almanya’da Sosyal Demokratların seçim hezimetine uğramasından dertliyim.

İki sebepten:

- Almanya’da ‘Büyük Koalisyon’ denilen sağ-sol hükümetinde Sosyal Demokratlar AB sürecinde Türkiye’yi destekliyor, Bayan Merkel’in Türkiye karşıtı duygularını frenliyorlardı. Şimdi sağ liberallerle koalisyon kuracak olan Merkel, Türkiye’ye karşı Sarkozy’nin koluna girecek diye dertleniyorum.

- CHP lideri Baykal da ‘Bakın sosyal demokrasi Avrupa’da da çöküyor’ diye düşünüp “CHP’nin genlerine” daha sıkı yapışır da CHP’nin sosyal demokrat vasfı büsbütün dumura uğrar mı diye de dertleniyorum.

Sağlı, sollu demokrasi

Alman seçimleri konusunda 17 Eylül tarihli The Economist dergisi mükemmel bir analiz yayımlamıştı. Şöyle özetleyebilirim:

- Merkez sağı ve merkez solu bir araya getiren ‘büyük koalisyon’lar, dünya görüşleri farklı olduğu için, esaslı reformlar yapamazlar. Almanya’da da böyle oldu; Hıristiyan Demokratlarla Sosyal Demokratların koalisyonu ciddi reformlar yapamadı. Şimdi seçimlerde Bayan Merkel liderliğinde güçlü bir sağ koalisyon çıkmalıdır ki, reformlar yapılabilsin.

- Daha önemlisi, sağ-sol koalisyonları sağı da solu da silikleştirir; bu yüzden seçmen küçük partilere yönelir, yelpaze daha da parçalanır. Halbuki sağlıklı demokrasilerin merkez sağ ve merkez sol olarak iki sağlam ayağa ihtiyacı vardır...

The Economist‘in bu görüşleri pazar günkü seçimlerde doğrulandı:

- Alman halkı kriz ortamında “iş dünyası” dilini konuşan sağı iktidara getirdi.

- Yelpaze daha da parçalandı; Liberal, Sol ve Yeşil üç küçük partinin toplam oyları yüzde 12’ye yakın arttı. Merkel’in oyları 2 puan, Sosyal Demokratların oyları 11 puan düştü!
Tabii, sağ iktidar zamanla yıpranacak, muhalefette ‘Sosyal Demokrat Program’ daha da netleşeceği için, gelecek seçimlerde SPD iktidar alternatifi olacak...
İşte sağlıklı, iki ayaklı demokrasi.

Sol ayağımız topal

Yıllardan beri benim de Türkiye’de savunduğum budur. On iki yıl önce, siyaset bilimci Duverger’den alıntılar yaparak, sağ-sol koalisyonları elinde Türkiye’nin ‘yönetilemezlik’ girdabına sürüklendiğini belirterek şunları yazmıştım:

“Türkiye, yıllardan beri ne sağın ne solun reformlarını uygulayabiliyor.

Sağın da solun da parçalandığı Türkiye, bir de böyle koalisyonlarla sağı da solu da renksizleştirerek ‘ortacılığın bataklığına’ saplanmıştır!..

ANAP bilmelidir ki, ANASOL, geçicidir. Merkez sağın toparlanması lazımdır.

Sol bilmelidir ki, ANASOL geçicidir ve kendini toparlamaya bakmalıdır.

Sağ ve sol, biri gidince sandıktan ötekinin çıkacağı ‘iki kanatlı’ bir sistemi kurmadıkça, Türkiye’ye yazık olacak!” (Milliyet, 27 Haziran 1997)

1990’ları böyle kaybettik...

AKP ile sağ toparlandı, reformlar da yaptı...

Ya CHP?.. Muhalefetler keskinleşerek değil, halka açılarak büyürler. Halka açılmak yerine, eski “genlerine” temelli yapışan bir CHP, demokrasimizin sol ayağını topal bırakıyor!

Güçlü ve gerçek bir Sosyal Demokrat muhalefet yokluğu, hepimizin derdidir elbette.

TAHA AKYOL
MİLLİYET